Limba armânească tu Gârtsiă/Η Βλάχικη γλώσσα στην Ελλάδα.

Описание: «Λυπούμαι, γιατι άφησα να περάσει ενα πλατύ ποτάμι μέσα απο τα δάχτυλά μου χωρίς να πιω ούτε μια στάλα. Τώρα βυθίζομαι στη πέτρα. Στριφογυρίζoντας μέσα σε σπασμένες πέτρες 3 ή 6 χιλιάδες χρόνια...»
‎" Νji iaste njila, ca alîsai un arîu largu s treacă ditu dziaditlinj , fîrî s beau ună chicută. Tora mi higu tu chiatra. Turninda ntră chetsrî frimti 3 ia 6 njilji di anji..."
****************************************************

Γλωσσική μετατόπιση ή μετακίνηση (language shift) ονομάζεται η διαδικασία κατά την οποία μια γλωσσική κοινότητα εγκαταλείπει σταδιακά την αρχική της γλώσσα και, μέσω μιας (συχνά μακράς) περιόδου δι(πλο)γλωσσίας (bilingualism) μετακινείται γλωσσικά, δηλ. υιοθετεί μια άλλη γλώσσα.

Γλωσσική απώλεια ή απώλεια γλώσσας (language loss) ονομάζεται το ολοκληρωτικό πέρασμα (μεταβολή) από μια γλώσσα σε άλλη.

Γλωσσικός θάνατος (language death) είναι η περίπτωση κατά την οποία μια γλώσσα δεν έχει πλέον καθόλου ομιλητές και εξαφανίζεται από τον παγκόσμιο γλωσσικό χάρτη.


Στην περίπτωση της Αρμάνικης, η βαθμιαία αν και ταχεία μετατόπιση της προς την ελληνική που είναι κοινωνικά ισχυρότερη, έχει συντελεστεί εδώ και χρόνια και αντανακλάται στο κοινωνιογλωσσικό προφίλ της πληθυσμιακης ομάδας .

Η δίγλωσση πληθυσμιακή ομάδα παρουσιάζει διάφορες κατηγορίες ομιλητών βάσει των ενεργητικών και παθητικών τους ικανοτήτων στις γλώσσες του ρεπερτορίου τους. Υπάρχουν, ικανοί και τελικοί ομιλητές της απειλούμενης γλώσσας. Οι τελικοί ομιλητές σε επίπεδο χρήσης τείνουν να ικανοποιούν όλες σχεδόν τις επικοινωνιακές τους ανάγκες στην κυρίαρχη γλώσσα σε αντίθεση με τους ικανούς ομιλητές για τους οποίους η συρρικνούμενη βλάχικη προσφέρεται ως εργαλείο για πολλές τοπικές επικοινωνιακές περιστάσεις και λειτουργεί ως σύμβολο κοινωνικής αλληλεγγύης.
Τα αίτια του φαινομένου της συρρίκνωσης της Αρμάνικης/Βλάχικης , μπορούν επιπλέον να αναζητηθούν, εκτός από την αστικοποίηση, τη μετανάστευση, την κοινωνική κινητικότητα και σε παράγοντες δημογραφικούς ( περιορισμένος αριθμός ομιλητών) και θεσμικούς (έλλειψη θεσμικής υποστήριξης της γλώσσας, αποκλεισμός της από την εκπαίδευση, τη διοίκηση, τα Μ.Μ.Ε. ) Ο περιορισμός αυτός των πεδίων χρήσης της , οδηγεί στον περιορισμό της γλωσσικής ικανότητας των νεώτερων ομιλητών .




Σήμερα η γλώσσα , βρίσκεται στο στάδιο μιας προχωρημένης υποχώρησης , η οποία αγγίζει τα όρια της απώλειας και με την έννοια αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί οτι έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας θνήσκουσας γλώσσας:
-α ) παρατεταμένη γλωσσική περίοδος περιορισμένης γλωσσικής επαφής με αποκορύφωμα τη γλωσσική υποχώρηση,
-β) συρρίκνωση των χώρων όπου χρησιμοποιείται η μειονοτική γλώσσα,
-γ) χρήση της κυρίαρχης γλώσσας από του γονείς προς τα παιδιά και
δ) αποτυχία των νέων ανθρώπων να αποκτήσουν ικανότητα επικοινωνίας στη μειονοτική γλώσσα .