اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی با پروفسور پیتر تسه Free Will and Moral Responsibility with Prof. Tse

Описание: در دومین گفت‌وگوی من با پروفسور پیتر اولریک تسه ــ رئیس و استاد دپارتمان علوم روان‌شناختی و علوم مغز در دانشگاه دارتموث ــاز بحث‌های نوروساینسِ اراده آزاد، وارد قلمرو مسئولیت اخلاقی و پیامدهای اجتماعی آن می‌شویم.
در گفت‌وگوی نخست، پروفسور تسه نظریه‌ٔ نوآورانه‌ی خود، یعنی علیتِ معیارمحور (Criterial Causation) را توضیح داد؛ این ایده که نورون‌ها می‌توانند معیارهای شلیک خود را تعیین و بازتعریف کنند و مغز قادر است شکل تازه‌ای از علیت را از درون خود ایجاد کند. به‌زعم او، این سازوکار زیستی می‌تواند پایه‌ای علمی برای نوعی اراده آزاد لیبرتارین فراهم کند.
اما در این جلسه، بحث از سطح «چگونه آزاد بودن» فراتر می‌رود و وارد این پرسش اساسی می‌شود که اگر انسان واقعاً آزاد است، پس مسئولیت اخلاقی چه معنایی دارد؟
و اگر آزاد نیست، همان‌طور که بسیاری از «شکاکانِ اراده آزاد» مانند گرگ کاروسو، درک پرابوم و بروس والر می‌گویند، آیا باید نظام کیفری خود را بر پایه‌ی پیشگیری، بازپروری و توان‌بخشی بنا کنیم، نه مجازات و تلافی‌گری؟
پروفسور تسه در این گفت‌وگو به نقد این دیدگاه‌های شکاکانه می‌پردازد و از تصویری دفاع می‌کند که در آن مغز انسانی نه یک سامانه‌ی کاملاً جبری، بلکه یک خالقِ علّی است؛ موجودی که می‌تواند معیارهای عمل خود را بازسازی کند، تخیل بورزد و مسیر تازه‌ای پدید بیاورد.
🎙️ محورهای گفت‌وگو:
پیوند نوروساینس و مسئولیت اخلاقی
آیا انسان «شایسته»‌ی سرزنش یا ستایش هست؟
پیشگیری و بازتوانی در برابر مجازات و تلافی
پیامدهای روانی و اجتماعی باور به اراده آزاد
گفت‌وگوی پیشِ‌رو میان پیتر تسه و رابرت ساپولسکی درباره اراده آزاد و علوم اعصاب

Quartets apparent motions:
   • Apparent Motion Quartet  

Link to Prof. Tse Free Course on Free Will:
   • 1 1 What is Freedom  
https://www.coursera.org/learn/the-ba...
https://www.edx.org/learn/ethics/dart...


In this second conversation with Professor Peter Ulric Tse — Chair and Professor of Psychological and Brain Sciences at Dartmouth College — we move from the neuroscience of free will to its moral and societal consequences.
In our first interview, Professor Tse introduced his groundbreaking theory of criterial causation — the idea that neurons can set their own firing criteria, allowing the brain to generate genuine causal autonomy and, therefore, a natural form of libertarian free will.
In this follow-up discussion, we explore what that freedom means for moral responsibility and justice. Can a society grounded in neuroscience still believe in praise and blame? Or should we move toward a system focused on prevention, rehabilitation, and compassion rather than retribution?
Professor Tse responds to the challenges raised by leading free will skeptics such as Gregg Caruso, Derk Pereboom, and Bruce Waller, who argue that no one truly chooses their biology, upbringing, or circumstances. He defends a vision of responsibility rooted in the brain’s own creative capacities — the power to imagine, choose, and transform.
🎙️ Topics include:
The link between neuroscience and moral responsibility
Whether people truly “deserve” praise or blame
Prevention and rehabilitation vs. punishment and retribution
How belief in free will shapes justice, compassion, and social order
The upcoming dialogue between Peter Tse and Robert Sapolsky on free will and neuroscience