شرح کتاب منظومه سبزواری درس 4- والمحتجب فی عز جلاله بشعشعة اللاهوت- منصوره شبیری خاقانی

Описание: خلاصه درس چهارم از شرح منظومه سبزواری – منصوره شبیری خاقانی

🌟 موضوع اصلی: احتجاب حق با شعشعه لاهوتی
در این جلسه، محور بحث حول این عبارت عرفانی فلسفی بود:
«وَالمُحْتَجِبُ فِي عِزِّ جَلَالِهِ بِشُعَاعِهِ اللاهُوتِي»
یعنی خداوند در اوج عزّت جلال خویش، با اشراقات شدید نور عالم اسماء و صفات (اللاهوت)، بر مخلوقات محتجب شده است.

🌀 نکات کلیدی:

احتجاب نوری نه ظلمانی:
نور الهی در مرتبه‌ای باعث شهود و معرفت است، اما در مرتبه‌ای دیگر به سبب شدت بی‌نهایت خود، حجاب می‌گردد. این احتجاب نه از ضعف خدا، بلکه از قصور ذاتی موجودات است که توان ادراک شدت نور را ندارند.

مقایسه با مثالی ساده:
چنان‌که کودک پنج‌ساله توان درک فلسفه عمیق را ندارد، ممکن نیز توان شهود تمام نور الهی را ندارد. لذا تجلی بیش از حد به‌جای هدایت، موجب حیرت یا نابودی می‌شود.

عزّ جلاله و شعشعه لاهوتی:
منظور از "جلال" در این عبارت، صفات تنزیهی (سلبی) همچون فقر و جهل نیست؛ بلکه عظمت و شدت نور صفات جمالیه و ثبوتیه است، که در مرتبه‌ای از ظهور، تبدیل به حجاب می‌شود.

احتجاب نسبت به اهل جبروت:
حتی عقول مجرد و نفوس عالیه در عالم جبروت که از نور محض‌اند، توان ادراک کامل شعشعهٔ لاهوتی را ندارند. چه رسد به اهل ناسوت که در حجاب ظلمت ماده هستند.

نتیجه عرفانی:
خداوند ذاتاً نور محض است و احتجاب در او نیست، بلکه موجودات امکانی به‌دلیل ضعف ذاتی خود از شهود او محروم‌اند. این احتجاب از جانب ناظر ضعیف است نه از غیبت ظاهر.

🧠 نکته معرفتی:
شعشعهٔ لاهوت، اگرچه نوری است، ولی چون فوق طاقت ممکنات است، همان نور، ستر می‌شود. این همان حقیقتی است که در عرفان، به «احتجاب نوری» تعبیر می‌گردد و با «احتجاب ظلمانی» ماده تفاوت دارد.

🔚 پایان درس:
هیچ‌یک از مراتب وجود امکانی – چه در ناسوت، چه در جبروت – توان شهود تجلی تام و شدید نور لاهوتی را ندارد. و این راز ستر رحمانی است که از لطف خداوند در تقدیر فیض ناشی می‌شود.


#شرح_منظومه #شرح_سبزواری #عرفان_اسلامی #احتجاب_الهی #شعشعه_لاهوت #حکمت_متعالیه #منصوره_شبیری_خاقانی #فلسفه_اسلامی #عرفان_فلسفی #عز_جلاله #نظریه_فیض #تجلی_اسماء_الهی #عقل_و_نور #جبروت_و_لاهوت #درخشش_الهی #احتجاب_نوری #نه_احتجاب_ظلمانی #آموزش_فلسفه #درس_فلسفه #فلسفه_شیعه #خداشناسی_عرفانی #توحید_افعالی #توحید_اسمائی #اسرار_تجلی #عالم_عقول #نور_محض #شهود_عرفانی #فقه_العرفان #نفس_و_رب #منظومه_الحکمه #مشاهده_الهی #نور_و_حجاب