«Վերնատուն»․ Հայկական նոնկոնֆորմիստական արվեստի ցուցահանդեսը՝ ԱՄՆ-ում 03.11.2025

Описание: Միացյալ Նահանգների Նյու Ջերսի նահանգի Զիմըրլի Արվեստի Թանգարանում բացվել է հայկական նոնկոնֆորմիստական արվեստի ցուցահանդես։ Ցուցադրության հիմքում ընկած է կոլեկցիոներ Նորթըն Դոջի (Norton Dodge) Խորհրդային նոնկոնֆորմիստական արվեստի հավաքածուն, որը նա նվիրել է Զիմըրլի թանգարանին։

Ցուցադրվում է 37 հայ նկարիչների շուրջ 60 ստեղծագործություն՝ գեղանկար, գրաֆիկա, կոլաժ, ասամբլաժ և լուսանկար։ Ցուցահանդեսը կտևի մինչև 2026 թվականի հուլիսի վերջ։ Ցուցադրության հրավիրյալ համադրողներն են՝ արվեստի անկախ քննադատ Լիլիթ Սարգսյանը և արվեստաբան, «Գաֆէսճեան Արվեստի Կենտրոնի» ցուցահանդեսների գծով տնօրեն Արմեն Եսայանցը։ Նրանք պատմում են հավաքածույի, ցուցահանդեսի առանձնահատկությունների և իրենց փորձառության մասին։

Մասնագիտությամբ տնտեսագետ, պրոֆեսոր և տեսաբան Նորթըն Դոջը ԽՍՀՄ-ում նոնկոնֆորմիստական արվեստի գլխավոր հավաքորդներից է։ Ստալինի մահվանից հետո՝ 1955 թվականին նա այցելում է Խորհրդային Միություն՝ Մոսկվա, խորհրդային տնտեսությունը հետազոտելու նպատակով։

Սառը պատերազմի շրջանում, այս խառը պատմական համատեքստում, Դոջը հայտնաբերում է ռուսական ընդհատակյա (անդրգրաունդ) արվեստը։ Հայկական տերմինաբանության մեջ այն հաճախ հնչում է որպես մոդեռնիզմ, մինչդեռ ռուսական համատեքստում դա համարվում էր ընդհատակյա (անդրգրաունդ) ցուցահանդեսների շրջանակ։ 70-80-ական թվականներին նա այցելում է Հայաստան և հավաքում շուրջ 78 հայ հեղինակների գործեր։