តៃខឹងរាជការខ្មែរយកពន្ធធ្ងន់ពេក /Thais were angry that Khmer taxes were too much.

Описание: ចក្រភពអង្គរបានពង្រីកវិសាលភាពរបស់ខ្លួននៅលើដែនដីដ៏ធំសម្បើម បូករួមទាំងប្រទេសថៃ ប្រទេសឡាវ និងវៀតណាមភាគខាងត្បូងបច្ចុប្បន្ន ក្នុងនោះតំបន់ឧម្មង្គសិលាដែលនៅខេត្តឈៀងរ៉ាយ ភាគខាងជើងប្រទេសថៃសព្វថ្ងៃ ក៏មានវត្តមានរាជការខ្មែរគ្រប់គ្រងនៅទីនោះផងដែរ ប៉ុន្តែនៅអំឡុងដើមសតវត្សទី១០ មន្ត្រីខ្មែរទាំងនោះត្រូវពួកតៃឬសៀមខាងជើងវាយបណ្ដេញចេញមកវិញ ដោយសាររឿងយកពន្ធធ្ងន់ធ្ងរពេក ហើយជម្លោះរវាងតៃនិងខ្មែរក៏ហាក់ដូចជាលេចរូបឡើង រហូតដល់ពេលដែលសៀមមានឱកាសដណ្ដើមទឹកដីខ្មែរបង្កើតរដ្ឋសុខោទ័យតែម្ដង។

ទ្វារតី ឬល្វបុរៈ គឺជាទីក្រុងធំមួយដែលខ្មែរបានដាក់ជាតំបន់ត្រួតត្រានាភាគខាងលិចរបស់ខ្លួន ជំនួសពួកមនរាមន្យ ទីនោះគឺដូចជាមជ្ឈមណ្ឌលរណបនាភាគខាងលិចចក្រភពដូច្នេះដែរ ដែលអាចពន្លាតទៅដល់ភាគខាងជើងទៅហួសរដ្ឋហរិបុញ្ជ័យទៅទៀត។ នៅភាគខាងជើងនោះ មានតំបន់មួយដែលខ្មែរយើងហៅថា ឧម្មង្គសិលា (Umangasela) ពោលគឺនៅតាមបណ្ដោយទន្លេពីង ខេត្តឈៀងរ៉ាយសព្វថ្ងៃ ហើយរាជការក្រុងស្រីយសោធរបុរៈក៏បានពង្រីកឥទ្ធិពលទៅដល់ទីនោះផងដែរ។ ប្រវត្តិសាស្ត្រថៃហៅតំបន់ឧម្មង្គសិលានេះថា យូណូក។នៅឧម្មង្គសិលាដែនដីនេះភាគរស់នៅដោយជនជាតិដែលមកពីរដ្ឋណានចាវ ហើយពួកគេហៅខ្លួនឯងថា តៃ តែនៅខ្មែរ ភូមា និងចាម្ប៉ាហៅពួកគេថា ស្យាម។ មន្ត្រីរាជការបានឈរជើងនៅទីនោះដើម្បីកាន់កាប់ពីលើក្រុមកុលសម្ពន្ធតៃ និងយកពន្ធ ឬសួយសារអាករពីពួកគេ បញ្ជូនមកកាន់ក្រុងស្រីយសោធរបុរៈ។ ពួកតៃ ឬស្យាមនៅតំបន់ឧម្មង្គសិលា មិនសប្បាយចិត្តនឹងការទាមទារសួយដ៏ធ្ងន់ធ្ងររបស់មន្ត្រីរាជការខ្មែរ ហើយក៏មិនពេញចិត្តនឹងច្បាប់របស់ក្រុងស្រីយសោធរបុរៈ ឬក្រុងអង្គរនោះដែរ។

ដូចយើងដឹងស្រាប់ហើយ ព្រះមហាក្សត្រនិងប្រជានុរាស្ត្រភាគច្រើននាសម័យអង្គរគឺប្រកាន់ព្រហ្មញ្ញសាសនា ហើយមន្ត្រីពន្ធដារនៅឧម្មង្គសិលាក៏កាន់ព្រហ្មសាសនាដែរ ខណៈដែលពួកស្យាម ឬតៃនោះកាន់ពុទ្ធសាសនា ដូចក៏មានការកៀបសង្កត់លើការប្រតិបត្តិសាសនាផងដែរ រាជការខ្មែរយើងបានដាក់ទណ្ឌកម្មលើប្រជាជនស្យាមជារឿយៗ។ នៅក្នុងចំណោមនោះ ជនជាតិតៃមានមេដឹកនាំ ឬក៏ស្ដេចត្រាញ់របស់ខ្លួន ដែលមាននាមថា ព្រះអង្គម្ចាស់ផាង បានងើបបះបោរប្រឆាំងនឹងកងទ័ពខ្មែរដែលឈរជើងនៅឧម្មង្គសិលា ហើយក៏ត្រូវកងទ័ពខ្មែរវាយឱ្យបរាជ័យទៅវិញ។ ព្រះអង្គម្ចាស់ផាងត្រូវផ្ញើសួយជារង្វាស់មាសរៀងរាល់ឆ្នាំទៅឱ្យរាជការខ្មែរ។

នៅក្រោយឆ្នាំ៩៣៨ កូនប្រុសរបស់ព្រះម្ចាស់ផាង មានព្រះនាមថា ព្រំ ឬព្រះមគុមារា បានដឹកនាំការវាយប្រហារជាទ្រង់ទ្រាយធំមកលើកងទ័ពនិងរាជការខ្មែរដែលប្រចាំការនៅឧមង្គសិលា មន្ត្រីខ្មែរយើងក៏បានរត់ទៅភាគខាងត្បូង ហើយត្រូវគេតាមប្រមាញ់គ្រប់ភូមិនៅតំបន់ភ្នំភាគខាងជើង រហូតដល់ព្រំប្រទល់រដ្ឋហរិបុញ្ជ័យរបស់ជនជាតិមន ហើយក៏បានបន្តធ្វើដំណើរទៅដល់ល្វបុរីៈ មុនត្រឡប់មកក្រុងស្រីយសោធរបុរៈវិញ។ ក្រោយពីបានបណ្ដេញខ្មែរចេញហើយ ព្រះអង្គម្ចាស់ព្រំនោះក៏បានលើកបិតារបស់ខ្លួនឱ្យគ្រងរាជ្យជាថ្មីនៅឈៀងសែន ប៉ុន្តែទីក្រុងរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ផាង មិនទាន់ធំដំដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ចក្រភពខ្មែរនោះឡើយ ពោលគឺគ្រាន់តែជាសហគមន៍តៃមួយដែលសន្សំតែក្ដីសុខប្រចាំតំបន់របស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ មិនយូរប៉ុន្មានតំបន់ភាគខាងជើងក៏រងនូវឥទ្ធិពលរបស់ចក្រភពខ្មែរជាថ្មីទៀត ពិសេសក្នុងរាជ្យព្រះបាទសូរ្យវម៌្មទី១ (១០០២-១០៥០) ព្រះបាទឧទយាទិត្យវម៌្មទី២ (១ ព្រះបាទសូរ្យវម៌្មទី២ (១១១៣-១១៥០) ព្រះបាទជយវម៌្មទី៧ (១១៨១-១២១៨)។

#history
#king
#angkor
#angkorwat
#cambodia
#siemreap
#phnompenh
#queen
#culture
#civilization