डॉ.हेडगेवार रक्तपेढी सोलापूर | Dr. Hedgewar Blood Bank Solapur

Описание: मानवी आयुष्यात रक्ताचे महत्त्व शब्दात सांगणे अवघड आहे.
अपघात असो, कॅन्सरची लढाई असो, थॅलेसेमियाग्रस्त मुलं असोत… योग्य वेळी मिळालेलं रक्त हे जीवनदान ठरतं.
सोलापुरात या जीवनदानाचं एक अढळ, निःस्वार्थ ठिकाण आहे – डॉ. हेडगेवार रक्तपेढी.

इतिहास आणि सुरुवात –
19 जुलै 1990 रोजी या रक्तकेंद्राची स्थापना झाली.
तेव्हापासून आजपर्यंत, अविरतपणे, दिवस-रात्र हे सेवाकार्य सुरू आहे.
राष्ट्रीय गुणवत्ता मानांकन बोर्ड अर्थात NABH मानांकन प्राप्त हे केंद्र,
ना नफा, ना तोटा या तत्त्वावर कार्य करते.
यामागे आहे एकच ध्येय – रुग्णाला सुरक्षित रक्तघटक उपलब्ध करून देणे.

सेवाकार्याचा व्याप –
दरवर्षी येथे साधारण 325 रक्तदान शिबिरं आयोजित होतात.
हजारो स्वेच्छा रक्तदाते या शिबिरांमध्ये उत्साहाने सहभागी होतात.
या रक्तदात्यांकडून दरवर्षी सुमारे 11,600 युनिट रक्त संकलित केलं जातं.
या रक्तापासून बनवलेले 23 हजार रक्तघटक गरजू रुग्णांपर्यंत पोहोचतात.

एका रक्तदात्याने दिलेल्या रक्तातून तीन ते चार वेगवेगळ्या रुग्णांना मदत होते –
हीच आहे रक्तदानाची खरी ताकद!

सुरक्षिततेची प्रक्रिया –
रक्तदान झाल्यानंतर त्याची काटेकोर तपासणी केली जाते.
एच.आय.व्ही., हिपॅटायटिस बी व सी (कावीळ), मलेरिया आणि गुप्तरोग या आजारांची तपासणी येथे केली जाते.
कारण रुग्णाला मिळणारं रक्त हे पूर्ण सुरक्षित असणं अनिवार्य आहे.

रक्तघटकांचे विभाजन –
रक्त हे एकसंध नसतं.
त्यातून लाल रक्तपेशी, प्लाझ्मा, प्लेटलेट्स आणि क्रायोप्रेसिपिटेट हे वेगवेगळे घटक तयार करता येतात.
येथे अत्याधुनिक यंत्रणेमुळे हे घटक वेगळे करून योग्य पद्धतीने साठवले जातात.

लाल रक्तपेशी 2 ते 6 अंश सेल्सिअसला ठेवतात. यांचं आयुष्य 35 ते 42 दिवसांचं असतं.

प्लाझ्मा आणि क्रायोप्रेसिपिटेट मायनस 30° अंश सेल्सिअसला गोठवून ठेवले जातात आणि त्यांचं आयुष्य संपूर्ण 1 वर्ष असतं.

प्लेटलेट्सचं आयुष्य फक्त 5 दिवसांचं असतं. त्यांना 20 ते 24 अंश सेल्सिअस तापमानात ठेवावं लागतं.

या प्रत्येक घटकाचा वापर रुग्णाच्या जीवनासाठी अत्यंत महत्त्वाचा ठरतो.

अफेरेसिसची प्रक्रिया –
येथील आणखी एक वैशिष्ट्य म्हणजे अफेरेसिस प्रक्रिया.
यात रक्तदात्याच्या शरीरातून मशीनच्या सहाय्याने फक्त गरजेचा घटक वेगळा केला जातो,
आणि उरलेलं रक्त पुन्हा दात्याच्या शरीरात परत दिलं जातं.
ही प्रक्रिया 90 ते 120 मिनिटांची असते.

डेंगू, अवयव प्रत्यारोपण, किमोथेरपी किंवा गंभीर रक्तस्त्रावाच्या रुग्णांसाठी या प्रक्रियेचं महत्त्व अपार आहे.
एकाच दात्याचे प्लेटलेट्स मिळाल्यास रुग्णाच्या शरीराला रिअॅक्शन होण्याची शक्यता कमी होते.
विशेष म्हणजे अफेरेसिस दान दर 15 दिवसांनी करता येतं.

थॅलेसेमिया ग्रस्त मुलं –
थॅलेसेमिया हा रक्ताचा अनुवंशिक आजार आहे.
विशेषतः लहान मुलांमध्ये हा आजार आढळतो.
या मुलांना वारंवार रक्त द्यावं लागतं.

सध्या डॉ. हेडगेवार रक्तकेंद्रात अशा 35 मुलांची नोंदणी आहे.
या मुलांना दरवर्षी 500 हून अधिक रक्तपिशव्या पूर्णपणे मोफत दिल्या जातात.
ही केवळ सेवा नाही, तर त्यांच्या कुटुंबासाठी आशेचा किरण आहे.

२४ तास कुरिअर सेवा –
परराज्यातील अनेक रुग्ण सोलापुरात उपचारासाठी येतात.
त्यांना योग्य वेळी रक्त मिळावं यासाठी केंद्राने 24 तास मोफत कुरिअर सेवा सुरू केली आहे.
आज रक्तकेंद्रातून होणारं 80% वितरण या सेवेच्या माध्यमातून होतं.
ही सेवा अनेक रुग्णांचे जीव वाचवते.

पर्द्याच्या मागचे हात –
या केंद्रात तज्ज्ञ डॉक्टर्स आणि तब्बल 44 प्रशिक्षित कर्मचारी कार्यरत आहेत.
हे सर्वजण 24 तास, 365 दिवस रक्तसंकलन, तपासणी आणि वितरणाची प्रक्रिया अखंड चालू ठेवतात.

याशिवाय, रक्तदान शिबिरांसोबतच महिलांसाठी हिमोग्लोबिन तपासणी आणि जनजागृती शिबिरांचे आयोजनही सातत्याने होत असते.

आवाहन –
मित्रांनो, हे केवळ रक्तकेंद्र नाही, तर माणुसकीचं केंद्र आहे.

👉 या सेवाकार्यात आपणही हातभार लावा.
👉 थोडीशी आर्थिक मदत करा.
👉 रक्तदान करा – कुणाच्या तरी आयुष्याला नवसंजीवनी द्या.
👉 ही माहिती आपल्या मित्र-परिवारात शेअर करा.

आपल्या एका छोट्याशा पावलाने…
एखादा जीव वाचू शकतो,
एखादं कुटुंब सुखी होऊ शकतं,
आणि समाजात प्रेरणेचा दीप उजळू शकतो.

चला, एकत्र येऊन या जीवनदानाच्या आंदोलनाला बळ द्या!
#HedgewarBloodBank #Solapur #रक्तपेढीसोलापूर #BloodDonation #DonateBloodSaveLife #BloodBankSolapur #DrHedgewar #SolapurCity #HealthCare #BloodDonationCamp #HedgewarBloodDonation