Жұма уағыз/Діндегі ұстамдылық/Абибулла Әлинұр/ABU BAKIR SYDDYQ мешіті/Жаңатас қаласы/

Описание: Адам баласының рухани кемелдену жолындағы ең асыл қасиеттерінің бірі – ұстамдылық. Ол нәпсінің жетегінде кетпей, ақыл мен имандылыққа сүйену, жүректі күнәдан сақтап, мінезді көркемдікке тәрбиелеу деген сөз. Ұстамдылық – тек тыйылу ғана емес, ол ішкі тәртіп, ар-ожданның сергектігі, Алланың разылығын бәрінен биік қою. Қай кезде де өзін тежей алған жан ғана шынайы еркіндікке жетіп, қоғамда да, жеке өмірінде де ізгілік пен парасаттың үлгісіне айналады. Сол үшін ұстамдылық – адам мінезіндегі ең асыл қасиеттердің бірі. Ол нәпсіні бақылау, сезім мен қалауды ақылға бағындыру, әр істе шектен шықпау дегенді білдіреді. Ұстамдылық адамды қателіктен, асығыстықтан және зиянды әдеттерден сақтайды, ал рухани тұрғыдан кемелденуіне жол ашады.

Ұстамдылық шариғи мәтіндерде «әл-ғиффату» (العفة) деп аталады, ол «алыс болу, сабырлық таныту, таза болу» деген мағыналарды білдіреді. Ибн Манзур: «Ұстамдылық дегеніміз – адал емес, ұнамсыз нәрселерден алшақ болу. Ұстамдылық – тазалық», – деген.

Ал ұстамдылықтың шариғи терминдік мағынасы: «адамның өз бойындағы күнәлі істерге деген құштарлығын тежей білуі» деген сөз.

Бірінші: ұстамдылықтың маңызы
Исламда ұстамдылыққа ерекше мән беріледі. Себебі ол иманмен тығыз байланысты. Ұстамды адам ар-намысын қорғайды, арамнан аулақ болады, сөзі мен ісіне жауапкершілікпен қарайды. Мұндай қасиет адамды Аллаға жақындатып, оның жүрегіне тыныштық орнатады.

Ұстамдылықтың жеке адам үшін пайдасы өте зор. Ол сабырлы болуға, ашу мен құмарлықты жеңуге көмектеседі. Ұстамды адам қиын жағдайда дұрыс шешім қабылдай алады, өз абыройын сақтайды және өзгелерге құрметпен қарайды. Бұл қасиет адамның мінезін көркемдеп, оны сенімді тұлғаға айналдырады.

Қоғам өмірінде де ұстамдылықтың орны ерекше. Ұстамды қоғамда тәртіп, сыйластық және әділдік орнайды. Отбасында береке сақталып, жастар теріс әрекеттерден алшақ болады. Ұстамдылық адамдар арасындағы жанжал мен келіспеушілікті азайтып, татулықты нығайтады. Оны бойына сіңірген адам өзіне де, қоғамға да пайда әкеледі. Сондықтан ұстамдылықты өмірлік ұстаным ету – әрбір саналы адамның міндеті. Абай атамыз өзінің поэмасында:

Мықтымын деп мақтанба, ақыл білсең,

Мықты болсаң, өзіңнің нәпсіңді жең! – деп адам бойындағы шынайы күштің өлшемін айқын айтады. Білектің қуаты да, атақ-даңқ та – өткінші, ал өзін тәрбиелей алған жан ғана шынайы бақыттың жолын табады. Себебі адамды құлататын сыртқы жау емес, ішкі құмарлық пен тойымсыздық. Ішкі тәртіпке қол жеткізген адам ғана арын сақтап, рухани байлыққа кенеледі. Ұстамдылық арқылы сол биік руханият шыңының берік тірегіне айналады. Алла Тағала қасиетті Құранда:

وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا...

«Мүмін әйелдерге айт: арамға көз салмасын! Тәндерін зинадан сақтасын. Сондай-ақ еріксіз көрінетін жерлерінен басқасын жауып жүрсін», – деген («Нұр» сүресі, 31-аят).

Бұл дүниеде пенде нәпсісі қызыққан күнәлі істерден өзін ұстай білсе, оның дәрежесінің артуына, бақытты өмір сүруіне себеп болуымен қатар, Алланың мейірімі мен Жәннатына жеткізеді. Ардақты Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):

مَنْ يَضْمَنْ لِي مَا بَيْنَ لَحْيَيْهِ وَمَا بَيْنَ رِجْلَيْهِ، أَضْمَنْ لَهُ الْجَنَّةَ

«Кімде-кім маған екі жағының арасындағысы мен екі аяғының арасындағысын (күнәлі істен ұстаймын деп) кепілдік берсе, мен оған жәннатты кепілдік етемін», – деген (имам Бұхари).

Табиғин Әюб Сахтияни (Алла оны рақымына алсын): «Адам өзгенің қолындағы дүниеге көз салмай, ұстамдылық танытпайынша шарапатқа жетпейді. Ал кімге өз ар-намысы қымбат болса, оның көзінде бұл дүние арзандайды», – деген.

Жалғасы: https://www.muftyat.kz/kk/nasihat/zhu...


#алла #құран #бакара #бақара #аллоху #ғибадат #аллах #уағыфз #eidmubarak #бахара