"ŞEHR-İ MUAZZAM TİRE"

Описание: Evliya Çelebi Tire’yi “Marmara kıyılarında Pazar kuran bir kent” olarak tanımlıyor. Salı Pazarı, El sanatları çarşısı, Kuyumcular çarşısı, bit pazarı, Uzun Çarşı … İsimler ve mekanlar değişse de çarşıdaki hayatın dokusu bugün yine Tire’ye özgü...

Gelenlerin, kalanların ve gidenlerin kenti Tire... Sokaklar, evler, çarşılar değişse de her yaşantı Tire’nin ruhuna vurulmuş bir mühür...

Terziler, yorgancılar, eski züccaciyeciler, bakırcılar, semerciler, keçeciler.... Onlar da biliyorlar. Değişim öylesine büyük ki, sadece geleneğin dilini kullanmak yetmiyor artık... Ya kapanacak o dükkanlar, tezgahlar kalkacak, o renk, o ses öylece kalacak anılarımızda... Ya da bir şekilde yeni zamanlara ayak uydurulacak....başka bir hayat yaşanacak...

“Yayladan bu şehre bakılırsa Halep şehri gibi kurşunludur" diyen Evliya Çelebi’nin gördüğü Tire yok artık... Minarelerle çizilen kent silueti, yerini bu kurşunlu kentte de, yeni yapıların artık kanıksadığımız görüntüsüne bırakmış… Ama şehre girdiğinizde eski camileri görüyoruz yine...

Osmanlı hekimlerinden Şerafeddin, ünlü eseri Zafername’de Rum’un meşhur kenti diye anmış Tire’yi. Türklerden önce Rumlar kentin en güçlü etnik topluluğuymuş çünkü… Önemli bir Ortodoks Hıristiyan kentiymiş Tire...

1900’lü yılların başında 2700’ü bulan nüfusuyla Rumlar güçlü bir toplulukmuş burada... Ancak savaş yılları ve ardından gelen büyük mübadele her şeyi değiştirmiş... Rumlar ayrılmak zorunda kalmış Tire’den... Yunanistan’da topraklarını bırakmak zorunda kalan Türkler ise yeni bir hayat kurmaya çalışmışlar…

Alaybey Camisi ile Karahasan Camisi arasındaki bölgeyse; Yahudilerin başlıca yerleşim alanıymış… 1908 yılında yapılan sayıma göre kent merkezinde 12.821 müslüman, 2692 hıristiyana karşılık 1678 de musevi nüfus yaşıyormuş. Havraları ve okulları ile onlar da Rumlar gibi kendilerine ait bir hayat kurmuşlar burada. Türklerle iyi bir ilişkileri olmuş…

Zamanla hayat değişmiş Tire’de… Gelenler değişmiş, gidenlerin bıraktığı boşluk çoktan dolmuş... Yeni bir hayat kurulmuş burada…

Ve o hayat arkasına aldığı büyük bir değişim rüzgarıyla yeni zamanlara doğru akmaya başlamış Tire’de....