Charter Bank Phuket / Phuket Old Town

Описание: Charter Bank Phuket / Phuket Old Town
ธนาคารชาร์เตอร์ด ที่ย่านเมืองเก่าภูเก็ต

ธนาคารชาร์เตอร์ด (The Chartered Bank) ได้เริ่มก่อตั้งมาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๓๙๖ ด้วยพระราชินีวิกตอเรีย แห่งสหราชอาณาจักรเกรตบริเทน ได้ออกพระราชกฤษฎีกาให้นายเจมส์ วิลสัน (James Wilson) ชาวสก็อต ผู้เป็นเลขานุการกระทรวงการคลังของลอร์ดปาล์มเมอร์สตัน สร้างธนาคารขึ้นได้ที่กรุงลอนดอน ครั้นถึงปีพ.ศ. ๒๔๐๑ ได้เริ่มเปิดธนาคารสาขาขึ้นพร้อมกันสองแห่งในอาณานิคมของตน คือ ที่เมืองมุมไบ กัลกัตตา ในชื่อ ธนาคารชาร์เตอร์ดแห่งอินเดีย (The Chartered Bank of India) และ ที่เมืองเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน ต่อมาในปีพ.ศ.๒๔๐๒ ได้เปิดสาขาเพิ่มที่เกาะฮ่องกง และที่เมืองสิงคโปร์ ไม่นานนักได้เปิดสาขาที่กรุงเทพมหานคร ส่วนที่ภูเก็ตเปิดสาขาขึ้น ประมาณปลายรัชสมัยรัชกาลที่ ๕ พ.ศ. ๒๔๕๐
ส่วนรูปแบบอาคารเป็นสถาปัตยกรรมยูโรเปียน (European Architecture) ในรูปแบบบริติชโคโลเนียลสไตล์ (British Colonial Style) สถาปนิกน่าจะเป็นชาวอังกฤษ และคงเป็นผู้ออกแบบอาคารหลังหนึ่งที่สร้างในพม่าซึ่งเป็นอาณานิคมของอังกฤษในสมัยนั้น ลักษณะรูปแบบทางสถาปัตยกรรมคล้ายกัน แต่ส่วนประกอบต่างกันไป ตัวอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าแบบโรมัน ด้านยาวทอดไปตามถนนพังงา มีหกช่วงเสา ส่วนด้านกว้างทอดไปตามถนนภูเก็ตมีสี่ช่วงเสา รูปสี่เหลี่ยมตรงมุมถนนที่ทอดไปตามถนนทั้งสองสาย สร้างเป็นรูปโค้งสำหรับประตูอีกหนึ่งช่วงเสา รวมแล้วเป็น สิบเอ็ดช่วงเสา เป็นอาคารตึกสองชั้น หลังคาทรงปั้นหยา รวมเนื้อที่ ๕๘๕ ตารางเมตร

เพื่อความปลอดภัยของธนาคาร ทางการไทยได้สร้างสถานีตำรวจขึ้น ตรงมุมถนนฝั่งตรงกันข้ามกับธนาคารบนถนนพังงา เป็นอาคารสองชั้น รูปแบบสถาปัตยกรรมแบบชิโน-ยูโรเปียน รูปทรงเป็นรูปตัวแอล (L) ตรงส่วนมุมตัวแอลทำเป็นหอนาฬิกาสี่ด้านเป็นนาฬิกาแบบเงียบ หลังคาทรงปั้นหยา ทาสีขาวเช่นเดียวกัน เรียกว่า สถานีตำรวจตลาดใหญ่ หรือ โรงพักตำรวจตลาดใหญ่
นอกจากธนาคารชาร์เตอร์ดแล้ว อังกฤษยังได้ตั้งธนาคารแสตนดาร์ด (The Standard Bank) ขึ้นที่มณฑลเคป (Cape Province) แอฟริกาใต้เมื่อพ.ศ. ๒๔๐๕ โดยนายจอห์น แพตเตอร์สัน สก็อต ( John Paterson Scot) เป็นที่รู้จักกันในนามธนาคารแสตนดาร์ดแห่งแอฟริกาใต้ (The Standard Bank 0f South Africa) ต่อมาได้ขยายสาขาไปทั่วโลก ส่วนที่กรุงเทพฯได้เปิดสาขาขึ้นเมื่อพ.ศ. ๒๔๓๗
ในปีพ.ศ. ๒๕๑๒ ธนาคารชาร์เตอร์ดได้รวมกับธนาคารแสตนดาร์ด เป็น ธนาคารแสตนดาร์ดชาร์เตอร์ด (The Standard Chartered Bank)
ในวันที่ ๕ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๐ เทศบาลนครภูเก็ต ได้รับอนุญาตจากสำนักงานธนารักษ์พื้นที่ภูเก็ต กรมธนารักษ์ กระทรวงการคลัง ให้ใช้เป็น “ศูนย์วัฒนธรรมบ้าบ๋าภูเก็ต” (Phuket Baba Cultural Center) ทางเทศบาลนครภูเก็ตจึงได้เริ่มปรับปรุงภายในอาคารเพื่อใช้แสดงวัฒนธรรมบ้าบ๋าภูเก็ต
ต่อมาสมาคมเพอรานากัน (Peranakan Association) ซึ่งเป็นสมาคมลูกครึ่งบ้าบ๋าย่าหยาแห่งมะละกา ปีนังและสิงคโปร์และเครือข่าย ได้ให้ความร่วมมือกับเทศบาลนครภูเก็ต ปรับปรุงอาคารธนาคารแสตนดาร์ดชาร์เตอร์ด และอาคารหอนาฬิกาหรืออาคารสถานีตำรวจตลาดใหญ่เดิม ให้เป็นพิพิธภัณฑ์ภูเก็ต (Phuket Museum) ด้วยการทาสีใหม่และปรับปรุงบางส่วนเพื่อความเหมาะสม แล้วจัดนิทรรศการ และแสดงประวัติของชาวบ้าบ๋าภูเก็ตด้วยระบบมัลติมีเดีย ได้แก่ หนุ่มจีนเดินทางด้วยเรือสำเภามาตั้งถิ่นฐานในภูเก็ต การแต่งกายชุดย่าหยาและปุนเต๋ ชีวิตความเป็นอยู่ในบ้าน อาหารการกิน การทำเหมืองแร่ดีบุก
อาคารธนาคารชาร์เตอร์ดภูเก็ต และอาคารสถานีตำรวจตลาดใหญ่พร้อมหอนาฬิกา ที่สร้างเป็นสถาปัตยกรรมยุโรป รูปแบบอาณานิคมอังกฤษ ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๕๐ กว่าร้อยปีแล้ว ที่ได้รับการอนุรักษ์ตัวอาคารเป็นอย่างดี พร้อมทั้งนำไปใช้ประโยชน์ต่อสังคม นับว่าเป็นตัวอย่างในการอนุรักษ์อาคารเก่าในจังหวัดภูเก็ต ให้คงอยู่ตลอดไป
อาคารธนาคารชาร์เตอร์ด หรือ พิพิธภัณฑ์ภูเก็ต สร้างเมื่อพ.ศ. ๒๔๕๐ ในปีพ.ศ. ๒๕๖๑ ครบ ๑๑๑ ปี ตั้งอยู่ที่เลขที่ ๖๙ ถนนภูเก็ต ตำบลตลาดใหญ่ อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต ๘๓๐๐๐

: สมบูรณ์ แก่นตะเคียน ๑๙ กรกฎาคม ๒๕๖๑