Ferritin nedir?

Описание: Ferritin, vücutta demir depolayan bir proteindir. Kan  ferritin düzeyi vücut demir depolarının düzeyini yansıtır. Kırmızı kan hücrelerinin normal şekilde oluşması ve vücudumuzda oksijen taşıması için demire ihtiyacı vardır. Ferritin, doktor için hem demir eksikliği anemisi gibi yaygın hastalık durumlarının değerlendirilmesi hem de kalıtsal hemokromatozis hastalığı ve kronik kan transfüzyonu tedavisi gibi edinilmiş aşırı demir yükü durumlarının değerlendirilmesi için kullanılan bir laboratuvar parametresidir.
Düşük ferritin seviyelerini en sık demir eksikliği anemisinde görmekteyiz. Ferritin düzeyinin normal aralığı yaş gruplarına göre değimekle birlikte, 12 ng/dl'den düşük değerler kuvvetle demir eksikliği anemisini düşündürür.
Demir eksikliği anemisi sıklığı bebeklik döneminde yüksektir. Gelişmekte olan ülkelerde 5 yaşın altındaki çocukların %40-50'sinde demir eksikliği olduğu tahmin edilmektedir. Geç bebeklik ve erken çocukluk döneminde hızlı büyüme, gıdalarla alınan demirin azlığı, kanama, fazla inek sütü tüketimi gibi nedenlerle daha sık görülür. Çok fazla inek sütü tüketimi barsaklarda küçük kanamalara yol açarak demir eksikliği anemisine neden olur. Ferritin bir akut faz reaktanı olduğundan ve akut veya kronik enfeksiyon veya enflamasyonda kan düzeyi yükseldiği için, bakteriyel veya paraziter enfeksiyon, kanser veya kronik inflamatuar gibi durumlarda demir eksikliği olsa bile normal ferritin seviyeleri bulunabilir.
Ayrıca, Ferritin, demir eksikliği dışında hipotiroidizm ve askorbat (C vitamini) eksikliği durumunda da düşük bulunabilir. Ancak bu hastalıklar diğer laboratuvar testleriyle demir eksikliği anemisinden kolayca ayırt edilebilir.
Yüksek serum ferritini, aşırı demir yükü için hassas bir testtir, ancak çok spesifik değildir, çünkü aşırı demir yükü dışındaki birçok durum serum ferritininde yükselmelere neden olabilir
Hipertiroidizm, karaciğer hastalığı, romatizmal hastalıklar, enfeksiyon, lösemi, lenfoma gibi kanserlerde ferritin düzeyi yüksek bulunur. Hemokromatozis hastalığı gibi vücudun demir yükündeki artışına bağlı anormal derecede yüksek ferritin düzeylerinin saydığım yukarıdaki nedenlerden ayırt edilmesi önemlidir. Hemokromatozis vücutta gereğinden fazla demirin biriktiği bir kalıtsal hastalıktır. Ayrıca miyelodisplastik sendromlar, talasemiler ve diğer hemoglobinopatilerde de çok kan transfüzyonu yapıldığı için transfüzyonla ilişkili aşırı demir yüklenmesi ve buna bağlı ferritin yüksekliği görülür.
Yüksek düzeyde demir  kalp, karaciğer ve pankreas gibi organlarda birikerek bu organlara zarar verebilir. Karaciğerde çok fazla demir birikmesi karaciğer büyümesine, karaciğer yetmezliğine, siroz veya karaciğer kanserine neden olabilir. Kalpte çok fazla demir birikmesi ise aritmi denilen düzensiz kalp atışlarına ve kalp yetmezliğine yol açabilir. Pankreasta aşırı demir birikimi ise diabete neden olabilir.
Bu hastalarda demirin organlara verdiği zararı azaltmak amacıyla yüksek vücut demirini düşürmek için bazı tedaviler uygulanmaktadır.