Jezus i nauczyciele. Wykształcenie Jezusa w Nowym Testamencie

Описание: Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! https://buycoffee.to/podcasthistorykow

Z okazji zbliżającego się roku szkolnego zajmiemy się dziś tematem związanym z edukacją. Czy „historyczny Jezus” mógł mieć okazję uczęszczać do szkoły i zdobyć jakiekolwiek formalne wykształcenie? Czy potrafił pisać? Czy aby się uczyć koniecznie należało być „faryzeuszem z dobrego domu”? Jak wyglądał żydowski system edukacji w jego czasach? Czy pisma Nowego Testamentu dają nam jakieś przesłanki w kwestii potencjalnej piśmienności i wykształcenia Jezusa z Nazaretu? Na te pytania będziemy próbowali odpowiedzieć w niniejszym odcinku.

Co znajdziesz w odcinku?
00:00 Wstęp
00:46 Co Nowy Testament mówi o dzieciństwie Jezusa?
09:28 Okres młodzieńczy Jezusa i Jana Chrzciciela w Ewangelii Łukasza
17:41 Jezus odnaleziony w Świątyni wśród nauczycieli
24:04 Analogie pomiędzy Ewangelią Łukasza a "Autobiografią" Józefa Flawiusza
33:50 Czy Jezus umiał pisać?
46:14 Sugestia braku formalnej edukacji Jezusa w Ewangelii Jana
51:07 Hipoteza "faryzeusza z dobrego domu"
54:05 Problematyczna kwestia edukacji religijnej u Żydów w I w.
1:04:00 Podsumowanie i zakończenie

Autorzy Podcastu:
Sławomir Poloczek, historyk starożytności (doktorat na Wydziale Historii UW), specjalizujący się w badaniach nad dziejami religii hebrajskiej, wczesnym chrześcijaństwem i relacjami obu wobec "pogańskich" kultur ościennych. Publikacje naukowe: https://uw.academia.edu/S%C5%82awomir...

Piotr Łapiński, historyk niepraktykujący, pasjonat historii i dobrych opowieści.

Źródła:
Novum Testamentum Graece et Latinae, ed. E. Nestle, K. Aland, B. Aland et al., (wyd. 26) Stuttgart 1979
Józef Flawiusz, Przeciw Apionowi. Autobiografia, tłum. oprac. J. Radożycki, Poznań 1986
Flavius Josephus, Translation and Commentary, t. IX, Life of Josephus, red. tłum., oprac. S. Mason, Leiden-Boston 2000
Podstawowa literatura przedmiotu (wybór):
Z mądrości Talmudu, wybór i oprac. S. Datner, A. Kamieńska, Warszawa 1988
J.D. Crossan, Historyczny Jezus. Kim był i czego nauczał, tłum. M. Stopa, Warszawa 1988
J. Gnilka, Jezus z Nazaretu. Orędzie i dzieje, tłum. J. Zychowicz, wstęp J. Kudasiewicz, Kraków 1997
G. Vermes, Jezus Żyd. Ewangelia w oczach historyka, tłum. M. Romanek, posłowie M. Czajkowski, Kraków 2003
M.S. Wróbel, Antyjudaizm a Ewangelia według św. Jana. Nowe spojrzenie na relacje czwartej Ewangelii do judaizmu, Lublin 2005
E. Schürer, Geschichte des jüdischen Volkes im Zeitalter Jesu Christi, t. I-III, (wyd. 4) Leipzig 1901-1909 (wersja angielska zaktualizowana przez G. Vermesa i F. Millara: The history of the Jewish people in the age of Jesus Christ (175 B.C.- A.D. 135), t. I-III, London-New York 1973-1987)
G.F. Moore, Judaism in the First Centuries of the Christian Era, t. I, Cambridge MA 1927
R.E. Brown, The Gospel according to John, Garden City NY 1970
S. Safrai, M. Stern, D. Flusser, W.C. van Unnik (red.), The Jewish people in the first century. Historical Geography, Political History, Social, Cultural and Religious Life and Institutions. t. I-II, Assen 1974
S. Freyne, Galilee from Alexander the Great to Hadrian, 323 B.C.E. to 135 C.E. A Study of the Second Temple Judaism, Notre Dame IN 1980
E.J. Bickerman, The Jews in the Greek Age, Cambridge MA 1988
J.P. Meier, A Marginal Jew. Rethinking Historical Jesus, t. I, New York 1991, zwł. s. 268-278
S. Mason, Josephus and the New Testament, Peabody MA 1992

Internet:
Ł. Niesiołowski-Spanò, „Historyczny Jezus – faryzeusz z dobrego domu” (wywiad), podcast    / @radionaukowe  ) 2021 -    • Historyczny Jezus - faryzeusz z dobrego do...  

M. Majewski, „Tekst dodany do Ewangelii dopiero w V w.!”, podcast    / @marcin.majewski  , 2024 -    • Tekst dodany do Ewangelii DOPIERO w V wieku!  

Tagi: Biblia, Biblia hebrajska, Biblia grecka, Septuaginta, Stary Testament, Nowy Testament, Ewangelia Łukasza, Ewangelia Jana, Historyczny Jezus, Jezus z Nazaretu, Józef Flawiusz, Justyn Męczennik, biblistyka, hebrajski, aramejski, grecki, wczesne chrześcijaństwo, judaizm, judaizm rabiniczny, Synagoga, Druga Świątynia, faryzeusze, rabini, edukacja, wykształcenie, szkoła, paideia

Errata:
0: 01: 38 kwestia rodowodów Jezusa w ewangeliach: jest "u Łukasza trochę później, to znaczy dopiero w rozdziale czwartym", powinno być "w trzecim" (dokł. Łk 3,23-38)

0: 58: 35 jest "po pierwsze Talmud Babiloński stwierdza", powinno być: "Talmud Jerozolimski (zwany też Palestyńskim)"