เล่าเรื่องเมืองเรา EP - 00 "วัดมิ่งเมือง" วัดคู่บ้านคู่เมืองเชียงราย

Описание: วัดมิ่งเมือง โบราณเรียกวัดช้างมูบ หรือวัดช้างหมอบ เป็นวัดโบราณคู่บ้านคู่เมืองเชียงราย มีพระนางเทพคำข่ายพระราชมารดาของพ่อขุนเม็งรายมหาราชเป็นผู้สร้าง โดยพระนางเป็นเจ้าหญิงชาวไทลื้อจากเมืองสิบสองปันนาหรือเวียงเชียงรุ้ง วัดมิ่งเมืองจึงเป็นวัดเก่าแก่คู่เมืองเชียงรายตั้งแต่ยุคต้นราชวงศ์
ต่อมาพระนางอุษาปายะโคหรือตะละแม่ศรี ซึ่งพระนางเป็นเจ้าหญิงมอญจากกรุง หงสาวะดี และเป็นพระมเหสีของพ่อขุนเม็งรายมหาราชเป็นผู้มาบูรณะวัดต่อ มีหลักฐานตามคำบอกเล่าว่าเมื่อครั้นเจดีย์ซึ่งบรรจุอัฐิของพระนางเทพคำข่ายได้พังทลายลง มีการพบบันทึกจารึกบนแผ่นเงินระบุชื่อผู้บูรณะวัดว่าตะละแม่ศรี จึงถือได้ว่าวัดนี้เป็นวัดที่เจ้านายในราชวงศ์มังรายเป็นผู้สร้าง โดยเฉพาะเป็นวัดที่ผู้หญิงสร้าง ส่งผลให้ลวดลายปฎิมากรรมต่างๆ ในวัดมีความละเอียดอ่อน บางลวดลายก็สูญหายไปจากแผ่นดินล้านนาแล้ว สอดคล้องกับลวดลายเสาพระอุโบสถโบราณที่พบว่าจมอยู่ในแม่น้ำโขง ซึ่งจะปรากฏในยามหน้าแล้งที่น้ำแห้ง เจ้าอาวาสได้ให้คนไปจำลองลวดลายแล้วนำมาปั้นในพระอุโบสถแห่งใหม่นี้
ส่วนอาคารเดิมคือวิหารไม้ลายคำ เป็นศิลปไทใหญ่ สืบเนื่องจากวัดมิ่งเมืองนี้มีโยมอุปถากหลากหลายชาติพันธุ์มาร่วมทำนุบำรุง เริ่มจากพระนางเทพคำข่ายซึ่งเป็นชาวไทลื้อ ต่อมาสิ่งปลูกสร้างต่างๆ ก็สูญสลายไปตามกาลเวลา เหลือเพียงเจดีย์ที่สร้างด้วยอิฐและปูน
ภายหลังจากเมืองเชียงรายได้กลายเป็นเมืองร้างร่วม 200 กว่าปี และตกเป็นเมืองขึ้นของชาวพม่า จึงได้มีการอพยพชาวไทใหญ่จากรัฐฉาน เชียงตุง มาอยู่อาศัยในเมืองเชียงราย วัดมิ่งเมืองจึงได้รับการอุปถัมป์บำรุงจากชาวไทใหญ่ ส่งผลให้มีการผสมผสานระหว่างศิลปไทใหญ่กับล้านนา โดยในยุคนั้นเรียกวัดมิ่งเมืองว่า “วัดจองเวียง” วัดนี้จึงเป็นวัดแห่งแรกของชาวไทใหญ่ในเมืองเชียงราย ดังจะเห็นได้จากวิหารไม้ลายคำและพระพุทธรูปแกะสลักด้วยไม้ศิลปไทใหญ่หลายองค์ ทั้งยังมีพระพุทธรูปศิลปพม่ามอญหลงเหลืออยู่ด้วย
พุทธสถานอาคารมิ่งจอมเมือง ชั้นล่างเป็นอาคารเอนกประสงค์ ชั้นบนจำลองสถานที่ศักดิ์ศิทธ์จากประเทศอินเดีย มีรูปแกะสลักพระพุทธเจ้าน้อย พระมหาเจดีย์พุทธคยาจำลอง พระนอนเมืองโฆสิตารามจำลอง พระพุทธรูปปางปฐมเทศนาศิลปคุปตะจำลองจากพิพิธภัณฑ์เมืองสารนาถ กลางอาคารมีหลวงพ่อดำ หรือโมต้าบาบา หรือเตรียะบาบา จำลองจากมหาวิทยาลัยสงฆ์นาลันทา ที่สำคัญคือพระพุทธเมตตาเชียงรายสถิตย์ซึ่งอัญเชิญมาจากประเทศอินเดีย เป็นพระพุทธรูปศักดิ์ศิษย์องค์แรกที่อัญเชิญจากอินเดียสู่ล้านนาเมื่อ พ.ศ 2559 ซึ่งแกะสลักจากหินสีชมพูเมืองพาราณาสี มีพระอุปคุตซึ่งประดิษฐานอยู่ด้านหน้าของพุทธสถาน
บ่อน้ำโบราณ หรือน้ำบ่อช้างมูบ สมัยโบราณเป็นหนองน้ำ เป็นที่มีช้างมาอาศัยและเล่นน้ำ เมื่ออิ่มแล้วช้างก็จะมูบหรือหมอบหลับที่นี่ ชาวบ้านจึงเรียกว่าวัดช้างมูบ จุดที่เป็นหนองน้ำในอดีต ได้ขุดเป็นบ่อน้ำ โดยเป็นบ่อน้ำที่เลี้ยงคนทั้งเมืองเพราะอยู่ในวัดและอยู่ในเขตกำแพงเมืองชั้นใน
พระอุโบสถหลังใหม่สร้างแทนพระอุโบสถหลังเดิม ชื่อพระอุโบสถพระพุทธเจ้า 50,000 องค์ เนื่องจากกระเบื้องมุงหลังคาทุกแผ่นจะเป็นลายพระพุทธรูปปางสมาธิสิงห์ 1 ทุกแผ่น โดยใช้กระเบื้องมุงห้าหมื่นแผ่น ก็ห้าหมื่นองค์
พระประธานแกะสลักจากหินสีชมพูจากประเทศตุรกี แกะสลักทรงเครื่องศิลปเชียงแสน พระนามว่า “พระชัยมิ่งเมือง” เบื้องขวาประดิษฐานพระสิงห์ 1 เบื้องซ้านประดิษฐานพระสิงห์ 3 ซึ่งแกะสลักจากหินแม่น้ำโขง องค์ด้านหน้าเป็นพระสิงห์ 1 แกะสลักจากหินประเทศอินเดีย
ภาพจิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถ วาดโดยช่างที่มีความชำนาญในจิตกรรมล้านนาโดยเฉพาะ ทั้งได้รับการฝึกฝนและวาดภาพที่ประเทศอินเดีย โทนสีของภาพคล้ายคลึงกับภาพวัดทิเบตหรือวัดจีนด้วยสีแดง สีน้ำเงินคราม
นอกจากจะเล่าถึงพุทธประวัติแล้ว ยังเล่าเรื่องราวของช้างในแต่ละตัว ที่สำคัญคือพุทธประวัติตอนที่ทีปังกรพระพุทธเจ้าทรงพยากรสุเมธดาบส
ภาพวาดสีน้ำมันบูรพกษัตริย์ในราชวงศ์เม็งราย อันได้แก่ พระเจ้าลาวเม็ง พระนางเทพคำข่ายหรือพระนางอั๊วมิ่งจอมเมือง พระราชบิดาและพระราชมารดาของพญาเม็งราย พระเจ้าลวจักราชหรือปู่เจ้าลาวจกซึ่งเป็นต้นตระกูลของราชวงศ์เม็งราย ส่วนภาพวาดของพ่อขุนเม็งรายนั้น อาศัยข้อมูลจากนักวิชาการให้รายละเอียดในการวาด ภาพพระนางเทพคำข่ายฉลองพระองค์เครื่องทรงเจ้านายไทลื้อชั้นสูง ซึ่งพระองค์ประสูติที่เมืองฮาย ในสิบสองปันนา ภาพพระนางอุษาปายโคหรือตะละแม่ศรี เป็นสะใภ้ของพระนางเทพคำข่ายผู้ซึ่งมาบูรณะวัดนี้ต่อ ฉลองพระองค์ครึ่งมอญครึ่งล้านนา อันเป็นต้นแบบของรูปหล่อคู่พระองค์กับพ่อขุนเม็งราย
มีเรื่องเล่าว่าพ่อขุนเม็งรายจะเสด็จมาจุดผางประทีบไหว้พระที่วัดมิ่งเมืองปีละ 2 ครั้ง คือวันวิสาขบูชา และวันยี่เป็ง หรือวันลอยกระทง
อนุสาวรีย์คู่พ่อขุนเม็งรายและพระนางอุษาปายโค เป็นอนุสาวรีย์คู่แห่งเดียวในล้านนา สร้างในโอกาสฉลองเมืองเชียงรายครบ 750 ปี



คลิปวีดีโอนี้ได้รับความอนุเคราะห์จาก ครูขวัญชัย พิพัฒน์พงษ์ ศรีคีตกรหริทาส
KS. Studio Chiang Mai "บทเพลงอลังการ จิตวิญญาณแห่งล้านนา"

Thank you music from :
   • รวมบรรเลง ซึงหมู่ เพลง สร้างสรรค์ผลงานโดย ...