BAGOBO TAGABAWA (pre-colonial) Madaghang Kahuy-an Sangaw sa Langit

Описание: Lyrics with English translation:

VERSE 1 — Line-by-Line

Pila ka kinabuhi ing id-áyag sangaw sa langit,
How many lives must be lifted upward into the sky,

Antes muhilom ing dugô nga nag-awas sa banwa?
Before the blood that flows through the village becomes still?

Ing mga Bugtu tan mga Igso-on ta,
Our kin, our brothers and sisters,

Nagatagak, nagadanás, nagalápwak sa dalan sangaw kagubot.
Falling, suffering, lying scattered on the path of chaos.

⸻

Ing banwa ta… napula sama sa alimuot sa dugô,
Our village… turning red like a mist of blood,

Natampukan gikan sa katigulang tubtub sa gamay nga pikas-hili.
Stained from the elders down to the smallest ones.

Manama… ihatag kami usa ka ginhawa,
Manama… grant us a single breath,

Aro’n among masubu ing kamatay nga way pagsabut.
So we may mourn death that holds no meaning.

⸻

⭐ CHORUS — Line-by-Line

Dili akó nagtuya maghimo kining awit;
I never intended to create this song;

Ingun ko, muhaw-as ang kasakit sa panahon.
I believed sorrow would fade with time.

Apan nagaligid ang tuig sa kalibotan,
But the years of the world kept rolling on,

Daghang banwa-bata ang naglugsong sa kangitngit.
And many village-children descended into darkness.

⸻

Karong adláwa, daghan ang kahuy-an sangaw sa langit,
Today, many liftings rise upward into the sky,

Dili igo ang tangis kon walay tindog sa kalo-oban.
Tears alone are not enough if the spirit does not stand.

Kinahanglan mutindog ing lawas tan kalag,
The body and soul must rise together,

Aro’n ibantay ang kabag-uhan gikan sa kadaut sa kalibotan.
To guard renewal against the harm of the world.

⸻

⭐ VERSE 2 — Line-by-Line

Pila pa ka lubnganan ing hukayon sa duta,
How many resting places must be dug into the earth,

Tungod sa kasingkasing nga napuno kag kasuko?
Because hearts are filled with wrath and darkness?

Sa Bugtu tan Igso-on ta,
For our kin and our brothers and sisters,

Duna pay gugma nga ikahatag, duna pay kalinaw.
There is still love to give, still peace to offer.

⸻

Halikaw na kita sa dalan sa banwa,
Now we fear to walk the paths of our village,

Kay ing hangin puno kag kalibog tan kasamok.
For the wind is heavy with confusion and unrest.

Ihatag kami usa ka pahúway, bisan kisap-mata,
Grant us a moment of rest, even for a blink,

Manama… dili pa hulat kaayo ang paglaom.
Manama… hope has not yet fully departed.

⸻

⭐ BRIDGE (spoken) — Line-by-Line

Pamati, ing tingog nila nag-awit sa hangin,
Listen, their voices are singing in the wind,

Ayaw tuguti malaya ang gamay nga kinabuhi sa kangitngit.
Do not allow the small lives to vanish into the darkness.

Hinumdumi ang ilang ngalan, ang ilang gininhawa,
Remember their names, their breath,

Kay ang ilang kalag nagdahunog sa dughan ta.
For their spirits echo within our hearts.

⸻

⭐ FINAL CHORUS — Line-by-Line

Dili akó nagtuya maghimo kining awit;
I never intended to create this song;

Ingun ko, muhaw-as ang kasakit sa panahon.
I believed sorrow would fade with time.

Apan nagaligid ang tuig sa kalibotan,
But the years of the world kept rolling on,

Daghang banwa-bata ang naglugsong sa kangitngit.
And many village-children descended into darkness.

⸻

Karong adláwa, daghan ang kahuy-an sangaw sa langit,
Today, many liftings rise upward into the sky,

Dili igo ang tangis kon walay tindog sa kalo-oban.
Tears alone are not enough if the spirit does not stand.

Kinahanglan mutindog ing lawas tan kalag,
The body and soul must rise together,

Aro’n ibantay ang kabag-uhan gikan sa kadaut sa kalibotan.
To guard renewal against the harm of the world.