โปรตีน ApoB กับปัญหา ASCVD ที่เกิดขึ้นกับชั้นผนังหลอดเลือด

Описание: โปรตีน ApoB กับปัญหา ASCVD ที่เกิดขึ้นกับชั้นผนังหลอดเลือด

ปัญหา ASCVD ที่เกิดขึ้นกับชั้นผนังหลอดเลือด เป็นเพราะมีการเปลี่ยนแปลงของสารโปรตีน ชื่อ ApoB-100 ซึ่งเป็นองค์ประกอบโครงร่าง (นั่งร้าน) ส่วนหนึ่งของตัวยานพาหนะมีหน้าที่ในการนำส่งชื่อว่า Apolipoproteins

ApoB containing Lipoproteins ประกอบไปด้วย VLDL remnant, Chylomicron remnant, IDL

ทั้ง 3 ชนิดนี้จะอยู่ในกระแสเลือดเป็นเวลาสั้นมาก [ยกเว้นในคนที่เป็นเบาหวานทั้ง 3 ตัวนี้จะอยู่ได้นานขึ้น), และ LDL

โดยที่ ApoB containing Lipoproteins ชนิด LDL-C มีระยะเวลาหมุนเวียนอยู่ในกระแสเลือดยาวนานมากที่สุด 2-4 วัน

ทําให้โปรตีน ApoB-100 มีโอกาสที่จะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางเคมี จากกระบวนการออกซิเดชันที่จะทําให้เกิดปัญหาการอักเสบเรื้อรัง-แข็ง-ตีบ-ตัน ของผนังหลอดเลือดตามมาคล้ายๆ กับกระบวนการเกิดสาร ACEs ในโครงสร้างของอวัยวะต่างๆ

ดังนั้น เหตุตั้งต้นที่แท้จริงของปัญหา ASCVD คือโปรตีน ApoB-100 ที่ถูกทำให้เปลี่ยนแปลงไป จนเกิดการทํางานของระบบภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ และปฏิกิริยาการอักเสบแบบเรือรังตามมาไม่ใช่เพราะคอเลสเตอรอลเลย

LDL-C levels. From the standpoint of the clinician, these data provide additional support to an already large body of evidence indicating that apoß is a superior marker of CVD risk than LDL-C. Levels of apoB can be measured accurately and inexpensively using standardized, automated equipment already in place in clinical laboratories. Importantly, the measurement of apoß levels is accurate across the full range of values, whereas there is increas ing concern with the accuracy of the estimation of LDL-C levels, particularly at lower values. Given the need to further improve prevention of CVD, these data suggest that it may well be time to introduce measuring and moni toring apoB levels into routine clinical care.

Trapping of an apo particle within the arterial wall is the fundamental step that initiates the atherosclerotic process. The evidence summarized indicates that this process may be more closely related to the number of cir-culating particles as estimated by apoB levels than to the mass of cholesterol within these particles estimated by LDL-C levels. The logical next step is to reframe the lipid hypothesis as the lipoprotein particle hypothesis.

4. โปรตีนที่มีไขมันอิ่มตัว (SFA) สูง ซึ่งมีกรดไขมันสายยาว (LCFA) ชนิด Palmitic C16 หากกินในปริมาณล้นเกิน จะมีการส่งสัญญาณไปบอกให้ DNA ของเซลล์ตับรับรู้ว่า ไม่ต้องสร้างตัวรับ hepatic LDL Receptor (ถือเป็นกระบวนการกดการสร้าง) ซึ่งเป็นการแสดงออกของยืนส์(Gene Expression) ที่เซลล์ของตับ (ของผู้คนในบางกลุ่ม)

มีผลทำให้จำนวน (ปริมาณ) ตัวรับ LDL Receptor ที่ตับลดลง

การพาเอา CL ของ LDL กลับเข้าไปเก็บสะสมที่ตับจึงลดลง ทำให้มีจำนวนหรือปริมาณ LDL particle คั่งค้างปนอยู่ในกระแสเลือดมากขึ้น และนานวันยิ่งขึ้น

plasma resident time (PRT) ของ LDL จะยิ่งเนิ่นช้า เพิ่มเป็น 5-7 วัน จึงเพิ่มความเสี่ยงในการที่จะแทรกตัว ดกลงไปสะสมอยู่ในชั้นผนังหลอดเลือดมากยิ่งขึ้น

จึงต้องมีการกำหนดเรื่องของปริมาณ และลดการกินโปรตีนที่มีไขมันอิ่มตัวสูงจากสัตว์บกตัวใหญ่ๆ รวมทั้งปรับเปลี่ยนการกินไขมันอิ่มตัวทั้งจากพืชและสัตว์ ไปเป็นกลุ่มไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว (MUFA) แทน

สรุปสาเหตุที่เป็นปัจจัยเสี่ยง ในการเกิดปัญหา ASCVD คือ ไขมัน TG และโปรตีน ApoB100 ไม่ได้เกี่ยวอะไรกับคอเลสเตอรอลด้วยเลย

----

ความสัมพันธ์ระหว่าง #ไขมันอิ่มตัว (Saturated Fat), #คอเลสเตอรอลในอาหาร และ #การเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด (ASCVD) ผ่านตัวชี้วัด #ApoB

---

💡 ประเด็นสำคัญที่กล่าวถึง

1. ⚠️ ไขมันอิ่มตัว (Saturated Fat) มีผลรุนแรงกว่าคอเลสเตอรอลจากอาหาร

ไขมันอิ่มตัวมีบทบาทสำคัญในการ กดการสร้างตัวรับ LDL (LDL Receptor) ที่ตับ
ผลคือ LDL จะไม่ถูกกำจัดออกจากกระแสเลือด ทำให้ LDL Particle ค้างอยู่ในเลือดนานขึ้น → เสี่ยง ASCVD

2. ❗ คอเลสเตอรอลจากอาหาร (Dietary Cholesterol) ก็มีผล แต่ น้อยกว่าไขมันอิ่มตัว

เมื่อเราบริโภคคอเลสเตอรอลมาก ตับจะ ชะลอการผลิต LDL receptor ด้วยเช่นกัน
เป็นกลไกที่ร่างกายพยายามรักษาสมดุล แต่ถ้าบริโภคมากเกิน ร่างกายจะหยุดดึงคอเลสเตอรอลเข้าเซลล์ → คอเลสเตอรอลลอยในเลือด

3. 🧬 กลไกระดับเซลล์: การ "เบรก" ยีนที่ควบคุม LDL receptor

ไขมันอิ่มตัวส่งผลให้เซลล์ตับ หยุดการแสดงออกของยีน (gene expression) ที่สร้างตัวรับ LDL

4. 🧪 คนที่มี LDL สูงอยู่แล้ว จะ ตอบสนองต่อการกินคอเลสเตอรอลน้อยลง

ถ้ามี LDL สูงแต่กำเนิด (เช่น 300–500 mg/dL) การกินคอเลสเตอรอลจะไม่ทำให้ค่าเพิ่มมากเท่าคนที่ค่าต่ำอยู่แล้ว

5. ✅ แนวทางการจัดการ

หลีกเลี่ยงไขมันอิ่มตัว (โดยเฉพาะจากสัตว์) และคอเลสเตอรอลในอาหารในช่วงเริ่มต้นการปรับพฤติกรรม
เป้าหมายเพื่อ ลด ApoB และ LDL-P ลงอย่างมีประสิทธิภาพ

----------------------------------------------------

ดูข้อมูลเต็มๆ ได้ที่ EP95 คุยกับหมอภทร ตอน สาเหตุที่ทำให้ค่าไขมันในเลือดผิดปกติ และวิธีแก้ไข    • EP95 คุยกับหมอภทร ตอน สาเหตุที่ทำให้ค่าไขม...  

Slide ภาพประกอบ :   / pfbid0c1fhonpfplnycqegaesfotqbtbzt123seauw...  

--------------------------

Cr. หมอภทร พุทธายะ

เรียบเรียง/ตัดต่อ แอดมินทัช และทีมงาน