សម្មាសតិ - ការរលឹកត្រូវ - អង្គមគ្គទី ៧ នៃមគ្គមានអង្គ ៨ - លក្ខណាទិចតុកៈសតិ - សតិឧបការៈសីល.សមាធិ.បញ្ញា

Описание: Q & A ÷ "សម្មាសតិ" - ការរឮកត្រូវ
អង្គមគ្គទី ៧ នៃមគ្គមានអង្គ ៨

A ÷ *** លក្ខណាទិចតុកៈ របស់ "សតិ" ÷
មានការរឮកទៅកាន់អារម្មណ៍ - ជាលក្ខណៈ
មានភាពមិនវង្វេង - ជាកិច្ច
មានការផ្ចង់ទៅលើអារម្មណ៍នោះ - ជាផល
មានការចងចាំដ៏មាំទាំ ឬមានសតិប្បដ្ឋាន ៤ - ជាហេតុជិតឲ្យកើតឡើង។

*** "សតិ" - ជាសោភណចេតសិក ជាកុសលតែម្យ៉ាង មិនមានក្នុងអកុសលចិត្តនោះទេ ។

*** "សតិ" - តាមន័យមិលិន្ទប្បញ្ហា មានលក្ខណៈ ២ យ៉ាង ÷
១- សតិ មានលក្ខណៈមិនវង្វេងទៅក្នុងធម៌ទាំងឡាយថា នេះល្អអាក្រក់ គួរឬមិនគួរ មានប្រយោជន៍ឬមិនមានប្រយោជន៍ នេះសនេះខ្មៅ នេះខុសនេះត្រូវ... នេះជាសតិប្បដ្ឋាន នេះជាសម្មប្បធាន នេះជាឥន្ទ្រិយ នេះជាពលៈ នេះជាសម្ពោជ្ឈង្គ នេះជាមគ្គ... ជាដើម ។
២- សតិ មានលក្ខណៈចូលទៅប្រកាន់យក នូវធម៌ណា ដែលជាធម៌ល្អ ដែលគួរ ដែលមានប្រយោជន៍ ឬមានឧបការៈដល់កម្មដ្ឋាន... ជាដើម ។
(មិលិន្ទប្បញ្ហា ភាគ ១ - ទំព័រ ១០៤ - សតិលក្ខណប្បញ្ហា)

*** "សតិ" តាមន័យអភិធម្ម ២ យ៉ាង ÷
១- អបិលាបនលក្ខណាសតិ - ជាសតិដែលដឹងនូវអ្វីគួរឬមិនគួរ អ្វីខុសអ្វីត្រូវ អ្វីល្អឬអាក្រក់ អ្វីមានប្រយោជន៍ឬមិនមានប្រយោជន៍ ។
២- ឧបគ្ហណលក្ខណាសតិ - ជាសតិដែលច្រត់ដល់អារម្មណ៍កម្មដ្ឋាន ច្រត់ដល់សភាវៈពិតនោះ ។
(បរិច្ឆេទទី ២ - ចេតសិកសង្គហវិភាគ)

*** ហៅថា "សម្មាសតិ" ÷
ខណៈសតិច្រត់ដល់អារម្មណ៍ "រូបឬនាម" ឬ "ត្រៃលក្ខណ៍ អនិច្ចំ. ទុក្ខំ. អនត្តា" (ថ្នាក់វិបស្សនា - ជាកម្រិតលោកិយៈ)។
ខណៈសតិច្រត់ដល់អារម្មណ៍ "និព្វាន" (ថ្នាក់មគ្គ - ជាកម្រិតលោកុត្តរៈ)។

*** "សតិ" ជាអង្គមួយដ៏សំខាន់ ដែលមិនអាចខ្វះបាន ហើយមានភាពចាំបាច់តាំងពីដើមទីមកតែម្តង ដោយសារ ÷

១- សតិឧបការៈដល់ "សីល" ÷ សតិជាតួសីលផង (សតិសំវរសីល) និងជាតួឧបការៈដល់សីលដទៃទៀតផង (ឧបការៈដល់សំវរសីល ៤ ទៀត ដូចជា បាតិមោក្ខសំវរសីល. ខន្តិសំវរសីល. វិរិយសំវរសីល និងញាណសំវរសីល)។

២- សតិឧបការៈដល់"សមាធិ" ÷ សតិជាអង្គមួយរបស់សមាធិ ដែលជួយជ្រោមជ្រែងដល់ "វិរិយៈ" ផង និង "សមាធិ"ផង ។
សតិ → វិរិយៈ → សមាធិ (ទាំង ៣ នេះជាអង្គនៃសមាធិ) ។
ឧទាហរណ៍ ÷ ព្រះយោគាវចរមានសតិរឮកឃើញនូវពាក្យទូន្មានរបស់ព្រះសាស្តា និងប្រាថ្នានិព្វាន ដើម្បីរំលត់ខន្ធរបស់ខ្លួន ឲ្យចេញផុតពីការកើតចាស់ឈឺស្លាប់ → ទើបមានការខិតខំប្រឹងប្រែងព្យាយាមបដិបត្តិកម្មដ្ឋាន(ធ្វើវិរិយៈឲ្យកើតឡើង) → ទើបមានការតាំងចិត្តមុតមាំ ច្បាស់លាស់ មានចិត្តផ្ចង់តម្រង់ មិនវៀចវេរ ទៅកាន់ព្រះនិព្វានតែម្យ៉ាង (សមាធិ ទើបអាចតាំងបាន)។

៣- សតិឧបការៈដល់"បញ្ញា" ÷
សតិឧបការៈដល់ "សម្បជញ្ញៈ ៤" ÷
១. សារត្ថកសម្បជញ្ញៈ ÷ បញ្ញាដឹងនូវអ្វីដែលមានប្រយោជន៍ឬមិនមានប្រយោជន៍ កាត់ចោលនូវអ្វីដែលគ្មានប្រយោជន៍ និងកាន់យកនូវអ្វីដែលមានប្រយោជន៍ ។
២. សប្បាយសម្បជញ្ញៈ ÷ បញ្ញាដឹងនូវអ្វីដែលជាទីសប្បាយរបស់កម្មដ្ឋាន (អាហារសប្បាយ. សេនាសនសប្បាយ. បុគ្គលសប្បាយ. ធម្មសប្បាយ)។
៣. គោចរសម្បជញ្ញៈ ÷ បញ្ញាដឹងនូវអ្វីដែលជាទីគោចរនៃចិត្តថា ខណៈនេះចិត្តគោចរទៅណា ? ចិត្តនៅមនសិការកម្មដ្ឋាន. ឬចិត្តរវើរវាយរាយមាយទៅផ្សេង ?។
៤. អសំមោហសម្បជញ្ញៈ ÷ បញ្ញាដឹងច្បាស់នូវលក្ខណៈរបស់សភាវៈនីមួយៗ ដោយមិនវង្វេងថា នេះជាអ្វី ? ជាបញ្ញត្តិឬជាបរមត្ថ ? ជារូបឬជានាម ? ជារូបអ្វី ? ឬជានាមអ្វី ?...។

សតិឧបការៈដល់បញ្ញាក្នុងកម្មដ្ឋាន ÷ មានសតិប្បដ្ឋាន ៤, អនុបស្សនា ៧, វិបស្សនាញាណ ១៦, និងឧបការៈដល់បញ្ញាក្នុងមគ្គចិត្ត ។

*** បុគ្គលគួរចម្រើន "សម្មាសតិ" យ៉ាងដូចម្តេច ?
១. គួរហ្វឹកហាត់សតិ ÷ រៀនពិចារណានូវអ្វីគួរអ្វីមិនគួរ, អ្វីគួរធ្វើឬមិនគួរធ្វើ, អ្វីគួរនិយាយឬមិនគួរនិយាយ, អ្វីជាបាបបុណ្យគុណទោស, អ្វីល្អអ្វីអាក្រក់, ផ្លូវ(មគ្គ)ណាដែលត្រូវជ្រើសរើស, បុគ្គលណាគួរសេពគប់ឬមិនគួរសេពគប់, នរណាជាកល្យាណមិត្ត នរណាជាបាបមិត្ត ?...។
២. គួរធ្វើតាំងសតិឲ្យបាន ÷ ដោយការកាន់យកនូវអ្វីដែលល្អ, ដែលជាគុណ, ដែលមានប្រយោជន៍, ដែលនាំឲ្យចម្រើនឡើង ...។
៣. គួរចម្រើនសតិឡើង ÷ ដោយការរៀនទទួលខុសត្រូវ នូវអ្វីដែលខ្លួនបានធ្វើ, ទទួលខុសត្រូវដែលខ្លួនបាននិយាយ រៀនបដិបត្តិសតិប្បដ្ឋាន ៤, អនុបស្សនា ៧, ដើម្បីឧបការៈដល់វិបស្សនាញាណ ១៦ ឲ្យកើតឡើង ជាបន្តបន្ទាប់ រហូតដល់មគ្គផលនិព្វាន និងបានរួចផុតចាកទុក្ខ នៅទីបំផុត ។

*** សំណួរ សម្មាសតិ (រលឹកត្រូវ) ÷
១- ដូចម្តេចហៅថាសតិ សម្មាសតិ ? តើមានមិច្ចាសតិដែរទេ?
២-សម្មាសតិ ក្នុងលោកិយ និង លោកុតរតើខុសគ្នាដូចម្តេច?
៣- ហេតុដូចម្តេចបានជាសម្មាសតិ ត្រូវបានចាត់ជាអង្គមគ្គក្នុងក្រុមនៃសមាធិ?
៤- តើបុគ្គលគួរចម្រើនសម្មាសតិ (រលឹកត្រូវ) យ៉ាងដូចម្តេច?

សំណួរ ប្រិយមិត្ត ÷ វិធីចម្រើនមេត្តា ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ។
សារចុងក្រោយ

*** វាគ្មិន ២ រូប ÷
ភិក្ខុ ចង្គមានន្ទោ សឿន សុភា (វត្តទួលសន្តិវ័ន ឬស្សីកែវ)
ធម្មាចារិនីមហាឧបាសិកា អមរាទេវី
សម្របសម្រួលដោយ ឧ.សិ. ហុីន គន្ធា

* * កាលបរិច្ឆេទ ÷ ១៩ វិច្ឆិកា ២០២១
ម៉ោងចាប់ផ្តើម ÷ ៩ យប់ (ម៉ោងនៅកម្ពុជា) ឬម៉ោង ៦ ព្រឹក (ម៉ោងនៅរដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន USA)
ម៉ោងបញ្ចប់ ÷ ១០.២៨ នាទីយប់ (ម៉ោងនៅកម្ពុជា)
រយៈពេលសន្ទនា ÷ ១ ម៉ោង ២៨ នាទី
https://fb.watch/9o0HZKRx7K/

ធម្មាចារិនីមហាឧបាសិកា អមរាទេវី._
(២០ វិច្ឆិកា ២០២១)

Facebook:   / amara.tevy1