พิกัดตรี แพทย์แผนไทย

Описание: พิกัดยา 3 สิ่ง

1) พิกัดตรีผลา คือ จำกัดจำนวนผลไม้ 3 อย่าง คือ
ลูกสมอพิเภก
ลูกสมอไทย
ลูกมะขามป้อม

สรรพคุณ แก้ปิตตะวาตะ สมหะในกองธาตุ ฤดู อายุ และกองสมุฏฐาน

2) พิกัดตรีกฏุก คือ จำกัดจำนวนตัวยาที่มีรสเผ็ดร้อน 3 อย่าง คือ
เหง้าขิงแห้ง
เมล็ดพริกไทย
ดอกดีปลี

สรรพคุณ แก้วาตะเสมหะ ปิดตะวาตะในกองธาตุ ฤดู อายุ และกองสมุฏฐาน

3) พิกัดตรีสาร คือ จำนวนตัวยาที่ให้คุณในฤดูหนาว 3 อย่าง คือ
รากเจตมูลเพลิง
เถาสะค้าน
รากช้าพลู

สรรพคุณ แก้วาตะเสมหะ ปิดตะวาตะในกองธาตุ ฤดู อายุ และกองสมุฏฐาน

4) พิกัดตรีสุคนธ์ คือ จำนวนตัวยามีกลิ่นหอม 3 อย่าง คือ
ใบกระวาน
รากอบเชยเทศ
รากพิมเสนต้น

สรรพคุณ แก้ไข้สันนิบาต แก้ไข้เซื่องซึม แก้ไข้จุกเสียด แก้ริดสีดวง

5) พิกัดตรีทิพรส คือ จำนวนตัวยารสดี หรือรสเลิศ 3 อย่าง คือ
โกฐกระดูก
กระลำพัก
ขอนดอก

สรรพคุณ บำรุงธาตุ บำรุงตับ ปอดและหัวใจ บำรุงกระดูก บำรุงครรภ์รักษา ทำให้ชุ่มชื่น

6) พิกัดตรีสมอ คือ จำนวนสมอ 3 อย่าง คือ
ลูกสมอไทย
ลูกสมอเทศ
ลูกสมอพิเภก

สรรพคุณ แก้เสมหะ แก้ไข้ บำรุงธาตุ ผายธาตุ รูถ่ายรู้ปิดเอง

7) พิกัดตรีมธุรส คือ จำนวนตัวยารสหวาน 3 อย่าง คือ
น้ำตาล
น้ำผึ้ง
น้ำมันเนย

สรรพคุณ บำรุงธาตุ แก้สะอึก และแก้ไข้ตรีโทษ ผายธาตุ เจริญอาหาร

8) พิกัดตรีสินธุรส คือ จำนวนตัวยารสน้ำ 3 อย่าง คือ
รากมะตูม
เทียนขาว
น้ำตาลกรวด

สรรพคุณ แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้พิษไข้พิษฝี แก้ดีพิการ แก้นิ่ว ขับปัสสาวะ

9) พิกัดตรีญาณรส คือ จำนวนตัวยาที่มีรสสำหรับรู้ 3 อย่าง คือ
ไส้หมาก
รากสะเดา
เถาบอระเพ็ด

สรรพคุณ แก้ไข้ดับพิษร้อน ขับปัสสาวะ ขับเสมหะ บำรุงไปธาตุ เจริญอาหาร

10) พิกัดตรีเพชรสมคุณ คือ จำนวนองตัวยาที่มีคุณเสมอเพชร 3 อย่างคือ
รากว่านหางจระเข้
ฝักราชพฤกษ์
รงทอง

สรรพคุณ แก้ปวดหัว แก้กำเดา ถ่ายเสมหะ ถ่ายอุจจาระ แก้โลหิตและน้ำเหลืองเสีย

11) พิกัดตรีฉินทลมกา คือ จำนวนตัวยาแก้ธาตุลามกให้ตกไป 3 อย่าง คือ
โกฐน้ำเต้า
ลูกสมอไทย
รงทอง

สรรพคุณ ถ่ายท้องบำรุงธาตุ ขับลม ถ่ายไข้เพื่อเสมหะ ถ่ายโลหิตและน้ำเหลืองเสีย

12) พิกัดตรีเกสรเพศ คือ จำนวนของตัวยามีรสแห่งเกสร 3 อย่าง คือ
เปลือกฝิ่นต้น
เกสรบัวหลวงแดง
เกสรบัวหลวงขาว

สรรพคุณ คุมธาตุ แก้ไขเพื่อปถวีธาตุกำเริบ ทำตัวให้เย็น แก้คลื่นเหียนอาเจียน

13) พิกัดตรีเกสรมาศ คือ จำนวนตัวยาเกสรทอง 3 อย่าง
เปลือกฝิ่นต้น
เกสรบัวหลวงแดง
เกสรบัวหลวงขาว

สรรพคุณ เจริญอาหาร บำรุงธาตุ คุมธาตุ บำรุงกำลัง แก้ท้องเดิน

14) พิกัดตรีอมฤต คือ จำนวนตัวยาที่ไม่ตาย 3 อย่าง คือ
รากมะกอก
รากกล้วยตีบ
รากกระดอม

สรรพคุณ แก้ไข้ แก้ร้อนในกระหายน้ำ ขับปัสสาวะ บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง แก้ท้องเดิน

15) พิกัดตรีสัตกุลา (รัตตกุลา) คือ จำนวนตัวยาที่มีตระกูลสามารถ 3 อย่าง
เทียนดำ
ลูกผักชีลา
เหง้าขิงสด

สรรพคุณ บำรุงไฟธาตุ ขับลมในลำไส้ แก้อาการธาตุ 10 ประการ แก้อาเจียน

16) พิกัดตรีทุรนสา คือ จำนวนตัวยาแก้มันเหลวพิการ 3 อย่าง
เมล็ดโหระพา
ลูกกระวาน
ลูกราชดัด

สรรพคุณ แก้บิด บำรุงน้ำดี แก้ลม แก้พิษตาซาง

17) พิกัดตรีสุคติสมุฏฐาน คือ จำนวนตัวยาทำให้มีความสุขเป็นที่ตั้ง 3 อย่าง คือ
รากมะเดื่อชุมพร
รากเพกา
รากแคแดง

สรรพคุณ แก้ไข้พิษต่างๆ บำรุงไฟธาตุ คุมธาตุ

18) พิกัดตรีผลสมุฏฐาน คือ จำนวนผลไม้เป็นที่ตั้ง 3 อย่าง (ที่เกิดแห่งผล 3 อย่าง) คือ

ลูกมะตูม
ลูกยอ
ลูกผักชา

สรรพคุณ แก้สมุฏฐานแห่งตรีโทษ ขับลมต่างๆ แก้อาเจียน แก้โรคไตพิการ

19) พิกัดเสมหะผล คือ จำนวนตัวยาที่มีคุณแก้เสมหะ 3 อย่าง คือ

ลูกช้าพลู
รากดีปลี
รากมะกล่ำเครือ

สรรพคุณ แก้เสมหะ แก้สะอึก แก้เส้นอัมพฤกษ์อัมพาต แก้ลม

20) พิกัดปิตตะผล คือ จำนวนผลแก้ลม 3 อย่าง คือ
รากเจตมูลเพลิง
รากกะเพรา
ผักแพวแดง (บอระเพ็ด)

สรรพคุณ แก้จตุกาลเตโช บำรุงธาตุ แก้ลม แก้เส้นประสาทพิการ ปวดเมื่อยตามข้อ

21) พิกัดตรีวาตะผล คือ จำนวนผลแก้ลม 3 อย่าง คือ
ลูกสะค้าน
รากพริกไทย
เหง้าข่า

สรรพคุณ แก้กองลม แก้เสมหะ แก้แน่นในทรวงอก แก้เลือด บำรุงไปธาตุ

22) พิกัดตรีอากาศผล คือจำนวนผลแก้อากาศธาตุ 3 อย่าง คือ
เหง้าขิง
กระลำพัก
อบเชยเทศ

สรรพคุณ แก้อาการธาตุ 10 ประการ แก้ตรีสมุฏฐาน แก้แน่นในอก แก้โลหิตเป็นพิษ แก้ไข้จับ ขับลม ปลูกธาตุไฟ

23) พิกัดตรีธารทิพย์ คือ จำนวนตัวยาที่มีรสดังน้ำทิพย์ 3 อย่าง คือ
รากไทรย้อย
รากราชพฤกษ์
รากมะขามเทศ

สรรพคุณ บำรุงน้ำนม แก้กระษัย ฆ่าเชื้อคุดทะราด แก้ท้องร่วง

24) พิกัดตรีพิษจักร คือ จำนวนจักรพิษ 3 อย่าง คือ
ลูกผักชีล้อม
ลูกจันทน์
กระวาน

สรรพคุณ บำรุงน้ำนม แก้กระษัย ฆ่าเชื้อคุดทะราด แก้ท้องร่วง

25) พิกัดตรีชาติ (ธาตุ) คือจำนวนวัตถุ 3 อย่าง คือ
ดอกจันทร์
กระวาน
อบเชย

สรรพคุณ แก้ธาตุพิการแก้ลมเสมหะ แก้วิงเวียน บำรุงดวงจิต

26) พิกัดตรีกาฬพิษ คือ จำนวนตัวยาแก้พิษตามกาล 3 อย่าง
รากกระเพราแดง
หัวกระชาย
เหง้าข่า

สรรพคุณ บำรุงธาตุ บำรุงกำหนัด ขับลม แก้ไขสันนิบาต แก้เลือดเสีย

27) พิกัดตรีคันธวาตะ (กันธวาต) คือ จำตัวยาแก้พิษตามกาล 3 อย่าง คือ
ลูกเร่วใหญ่
ลูกจันทน์
ดอกกานพลู

สรรพคุณ แก้ธาตุพิการ แก้คลื่นเหียนอาเจียนแก้ริดสีดวงทั้ง 9 แก้ไอหืด

28) พิกัดตรีผลธาตุ คือ จำนวนผลแก้ธาตุ 3 อย่าง คือ
เหง้ากะทือ
หัวตะไคร้หอม
เหง้าไพล

สรรพคุณ บำรุงธาตุไฟ แก้ไข้ตัวร้อน แก้กำเดา แก้ฟกบวมปวดเมื่อย

29) พิกัดตรีสันนิบาตผล (ตรีโลหิตะพละ) คือ จำนวนผลแก้สันนิบาต 3 อย่างคือ
ผลดีปลี
รากกะเพรา
รากพริกไทย

สรรพคุณ แก้ไขสันนิบาต แก้ในกองลม บำรุงธาตุ แก้ปถวี 20 ประการ

30) พิกัดตรีสุรผล คือ จำนวนยามีรสกล้า 3 อย่าง คือ
สมุลแว้ง
เนื้อไม้
เทพทาโร

สรรพคุณ แก้ลมสัมประชวร บำรุงธาตุ โลหิต แก้ลมสลบ แก้ลมในท้อง ทำให้ปวดท้องจุกเสียดแน่น