Թյուրքական դարպաս. Մեծ ծրագրերի աշխարհագրությունը. #72 Վարուժան Գեղամյան. Մաքուր Պատմություն

Описание: Քաղաքական վերլուծություններում հաճախ կենտրոնանում ենք գաղափարախոսությունների, տնտեսական շահերի կամ դիվանագիտական բանաձևերի վրա, մինչդեռ անտեսում ենք այն ամենահիմնականը՝ աշխարհագրությունը: Սակայն հենց աշխարհագրական իրականությունն է, որ հաճախ սահմանում է քաղաքականության հնարավորությունները և սահմանափակումները: Լեռները, գետերը, ճանապարհները՝ դրանք միայն բնական տարրեր չեն, այլ քաղաքական ռազմավարության անփոխարինելի գործոնները:
Թուրքիայի «Թյուրքական աշխարհ» ծրագիրը հենց այս աշխարհագրական տրամաբանության վառ օրինակն է: Անկարայի համար այս նախագիծը միայն մշակութային կամ լեզվական միավորման հարց չէ՝ այն ռազմավարական դարպաս է դեպի Կենտրոնական Ասիա, Կովկաս և, ի վերջո, դեպի Չինաստան ձգվող հսկայական տարածք:

Այս տեսանկյունից Զանգեզուրը ձեռք է բերում առանցքային նշանակություն: Այս նեղ միջանցքը, որը միացնում է Հայաստանը Իրանին, միաժամանակ հենց այն աշխարհագրական կետն է, որը կարող է ուղղակի կապ ստեղծել Թուրքիայի և Ադրբեջանի միջև՝ շրջանցելով երկրորդ երկրներ:

Թուրքական քաղաքական էլիտայի համար Զանգեզուրի միջանցքի վերահսկումը նշանակում է ոչ միայն Ադրբեջանի հետ անխափան կապ, այլև ճանապարհ դեպի Կասպյան ծով, Թուրքմենստան, Ղազախստան ու հետագայում՝ Չինաստանի «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախագծի հետ միաձուլում: Աշխարհագրությունը այստեղ վերածվում է քաղաքականության՝ յուրաքանչյուր կիլոմետր ճանապարհ, յուրաքանչյուր անցուղի ձեռք է բերում ռազմավարական արժեք: Թեմայի շուրջ պատմական գիտությունների թեկնածու Սուրեն Մանուկյանը զրուցել է թուրքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Վարուժան Գեղամյանի հետ: