Usta ve Margarita - Mihail Bulgakov // konuk Merve Engin // Deniz Yüce Başarır ile Ben Okurum

Описание: Bayanlar baylar! Edebiyatın çılgın zevklerine kayıtsız kalamayanlar! Okudukça ayaklarının yerden kesildiğini görüp, bu duygu olmadan yaşayamayanlar! Roman seçiminde sınır tanımayanlar! Ben Okurum’dan dev hizmet! Haydi hep beraber uçuşa geçiyoruz, yalnız uyarmadı demeyin, arada bir ayaklarımız, ne yazık ki, yere de basacak. Eh artık o kadar da olacak…! Hayatın gerçekleri…
Evet efendim, bu bölümün esas kızı Rus yazar Mihail Bulgakov’un, uzun süre kadri kıymeti bilinmemiş, yazarı yaşadığı müddetçe gün yüzü görmemiş, özel ve güzel romanı Usta ve Margarita. Kemerleri bağladınız mı?
   • Ben Okurum  

1928-1940 yılları arasında yazmış Bulgakov bu romanı. Ama dedik ya, yayımlamak nasip olmamış. Çünkü biliyormuş yazdıklarının kabul görmeyeceğini, tenezzül dahi etmemiş. Deneyimleri ona ‘bu iş zor Yonca’ diyormuş zaten çoktandır. Daha 1930’larda yemiş Stalin hükümetinin totaliter şamarını yazar. Yazdıkları yasaklanmış, ‘bari gideyim buralardan’ talebi reddedilmiş. Moskova Sanat Tiyatrosu danışmanı olarak bir süre oyunlar yazmış, sahneletmeyi becermiş ama sonra onlar da almış baskıcı rejimden nasibini. Şimdi diyeceksiniz ki, eh muhaliflerin sonu budur! Alışığız değil mi bu görüşe? Ama yazarımızın gördüğü bu zulüm sizi yanıltmasın, o beyazlarla kızıllar arasındaki keskin zıtlığın bir üyesi değil. Yani herkes onu beyazlardan kabul ediyor ama aslında tam anlamıyla devrim karşıtı değil, sadece rejimin yürümeyen yönlerini, çürümüş yanlarını, inancı tamamen saf dışı bırakmasını falan sorguluyor eserlerinde. Fakat eleştiri, aman ya rabbim, nasıl da kabul edilemez, nasıl da hoş görülemez, katiyen serbest bırakılamaz bir şeydir, bazıları için değil mi?
Usta ve Margarita’nın birinci bölümü ilk kez 1966 yılında, yani yazarının böbrek yetmezliği sonucu ölümünden tam 26 yıl sonra Moskova gazetesinde yayımlanıyor. Ama sanmayın ki olduğu gibi. Yine sansürlenmiş olarak. Hem de bayağı sansürlenmiş olarak. Tefrika diyebiliriz buna. Bir sonraki bölüm de bir yıl sonra yayımlanıyor çünkü. Sık aralıklarla, esere saygı esas alınarak, özgür bir anlayışla. Madem kara mizahın en baba örneklerinden biri konumuz, o zaman biz de biraz hiciv, biraz yergi, böyle kurarız bu sefer dilimizi. Ayaklarımız yere de basacak dedim ya, şimdi biraz inişe geçiyorum ve diyorum ki: Ne acı değil mi? Bugün Rus edebiyatının en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilen bir romanı yazarının ölümünden ancak çeyrek asır sonra insanlar okuyabiliyor. Hem de yazıldığı şekliyle değil, sansürlü. Ve başka bir acı haber daha: Aslında Bulgakov hastalığıyla boğuşurken romanı tamamlayamamış da… Bazı eksikleri, devamlılık sorunlarıyla eşi Elena hazırlamış yayına.
Usta ve Margarita’nın, Bulgakov’un baş yapıtı olduğunu söylemek yanlış olmaz. Grotesk sahneleri, keskin hiciv gücü, trajediyle mizahı sağlam bir dengeyle biraraya getiren etkileyici anlatımıyla hayranlık uyandıran bir baş yapıt. Hayranlık mühim kelime… ! Birilerinde hayranlık uyandırmak kadar, birilerine, bir şeylere hayran olmak, olabilmek de mühim. İşte tam da bu yüzden, bu bölümün esas kızını, ona çılgınca hayran olan biriyle, oyuncu arkadaşım Merve Engin’le konuşmak istedim. Onun Usta ve Margarita tutkusu, henüz okumayan dinleyicilerimize de geçer belki diye düşündüm.

#denizyücebaşarır #podcast #benokurum #bulgakov #ustavemargarita #merveengin