สมองที่คิดวนไม่หยุด “Default Mode Network"

Описание: เคยเป็นไหมครับ…
อยู่ดี ๆ ก็รู้สึกว่า ความคิดมันวิ่งไปเอง
คิดเรื่องที่ยังไม่เกิด
ย้อนกลับไปในอดีตซ้ำแล้วซ้ำเล่า
หรือจู่ ๆ ก็วาดภาพอนาคตในแบบที่ยังไม่รู้ว่ามันจะเป็นจริงหรือเปล่า
เราอาจนั่งอยู่เฉย ๆ
แต่มันเหมือนสมองไม่ยอมพักเลย
คุณไม่ได้เป็นคนเดียวครับ
และสิ่งที่กำลังทำให้คุณคิดอยู่แบบนั้น
มีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการว่า...
Default Mode Network — สมองที่คิดวนไม่หยุด
วันนี้เราจะมาพูดถึง ทำไมสมองบางคนถึงคิดวนไม่หยุด ถ้าพร้อมแล้วเราไปหาคำตอบกันครับ
Default Mode Network คืออะไร]
หรือ DMN
เป็นเครือข่ายของสมองหลายจุดที่ทำงานร่วมกัน
มันไม่ได้อยู่เฉพาะที่เดียวในสมอง
แต่มันเชื่อมกันเป็นวงจรเหมือนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตเล็ก ๆ ในหัวเรา
DMN ทำงานเมื่อเราว่าง…
ไม่ได้จดจ่อกับสิ่งใดเป็นพิเศษ
เช่น ตอนขับรถคนเดียว เดินเล่น นั่งเหม่อ หรือแม้แต่ตอนอาบน้ำ

กิจกรรมที่ดูเหมือนไม่ต้องคิดอะไร
กลับเป็นช่วงเวลาที่สมองเบื้องหลังของเราทำงานหนักที่สุด

แล้วสมองส่วนไหนล่ะครับที่เกี่ยวข้องกับ DMN?]

DMN ประกอบด้วยสมองหลายส่วน เช่น...
ส่วนของ Medial Prefrontal Cortex – คิดเรื่องตัวเอง ความสัมพันธ์ การประเมินสถานการณ์
ส่วนของ Posterior Cingulate Cortex – ควบคุมการย้อนคิด ความทรงจำ และตัวตน
ส่วนของ Hippocampus – ทำหน้าที่เกี่ยวกับความจำ
และส่วนของ Precuneus และ Angular Gyrus – มีบทบาทในการจินตนาการ และคิดเชื่อมโยงข้อมูล

ทุกครั้งที่คุณเงียบ และใจเริ่มล่องลอย
สมองส่วนเหล่านี้จะสื่อสารกันเหมือนการเปิดวงสนทนาลับในหัว

แล้ว DMN มีหน้าที่ ทำอะไร?
หน้าที่ของ DMN คือ…
คิดย้อนหลัง — "วันนั้นฉันน่าจะพูดแบบนั้น"
คาดการณ์อนาคต — "ถ้าเกิดแบบนี้ขึ้น ฉันจะทำยังไง"
วิเคราะห์อารมณ์ตัวเอง — “ทำไมเรารู้สึกแบบนี้”
จำลองสถานการณ์ทางสังคม — “เขาจะคิดยังไงถ้าเราเป็นแบบนี้”
ประมวลความทรงจำ — ทั้งดีและแย่ ปะปนกันไป

DMN ช่วยให้เราสร้าง เรื่องราวของชีวิต
เราไม่ได้แค่จำข้อมูล แต่เราสร้าง "ความหมาย"

ข้อดี กับ ข้อเสีย]
DMN ไม่ใช่สิ่งไม่ดีนะครับ
มันคือแหล่งกำเนิดของความคิดสร้างสรรค์
ของการเข้าใจตนเอง
ของการเรียนรู้จากอดีต
และการเตรียมใจรับอนาคต

แต่ถ้าเราปล่อยให้มันทำงานโดยไม่มีขอบเขต...
เราจะกลายเป็นคนที่ “คิดมาก”
“วิตกกังวล” หรือแม้กระทั่ง “จมอยู่กับอดีต”

คิดซ้ำ คิดซ้อน คิดวน
อาจเป็นจุดเริ่มของภาวะซึมเศร้า
และทำให้เราเหนื่อยโดยไม่รู้สาเหตุ

แล้วเราจะรับมือกับ DMN ยังไง?]
คุณไม่ต้องหยุดคิดครับ
แต่คุณสามารถอยู่กับความคิด...อย่างมีสติ

เทคนิคง่าย ๆ ที่ช่วยได้
รู้ตัวเมื่อกำลังคิดวน
แค่รู้ว่า “อ๋อ ตอนนี้เรากำลังคิดซ้ำอยู่นะ” ก็เป็นก้าวแรกแล้ว

ฝึกสติ หรือ (Mindfulness)
กลับมาอยู่กับปัจจุบัน เช่น สังเกตลมหายใจ เสียงรอบตัว
จดบันทึกความคิด
การเขียนช่วยให้คุณ “ปลดปล่อย” ความคิดจากหัวออกมาวางไว้ตรงหน้า
ทำกิจกรรมที่ใช้ร่างกายและจิตใจร่วมกัน
เช่น วิ่ง วาดรูป ปลูกต้นไม้ หรือฟังเพลงเบา ๆ
จัดเวลาให้กับความคิด
หากมีเรื่องกังวลใจ ลองจัดช่วงเวลา 10–15 นาทีต่อวันเพื่อคิดเรื่องนั้น แล้วจบ

บทสรุป
DMN เป็นส่วนหนึ่งของตัวเราครับ
มันไม่ใช่ศัตรู...
มันคือเงาที่เตือนให้เราทบทวนชีวิต
แต่เงานั้น...ไม่ควรกลืนเราไว้ทั้งหมด

เมื่อเราเรียนรู้ที่จะอยู่กับ DMN อย่างเข้าใจ
เราจะเริ่มมองเห็นความคิดของตัวเอง
อย่างไม่ต้องจมอยู่กับมัน

ให้ DMN เป็นเพื่อนร่วมทาง ไม่ใช่คนขับรถ


ถ้าคุณรู้สึกว่าใจลอย คิดวน หรือเหนื่อยโดยไม่มีเหตุผล
ลองนั่งเงียบ ๆ แล้วถามตัวเองว่า...
"ตอนนี้เรากำลังฟังความคิด หรือถูกความคิดลากไป?"

DMN จะอยู่กับคุณเสมอ
แต่คุณคือคนที่เลือกได้...ว่าจะอยู่กับมันยังไง
#จิตวิทยา
#สมอง
#คิดวนไม่หยุด
#สุขภาพจิต
#การพัฒนาตนเอง
#เข้าใจตัวเอง
#สมองมนุษย์
#รู้ทันความคิด
#Neuroscience
#DefaultModeNetwork
#Overthinking
#MentalHealth
#Mindfulness
#BrainScience