ពើងគំនូរ

Описание: ថ្ងៃសៅរ៏អាទិត្យទី20-21ខែឧសភាឆ្នាំ2023
ខ្ញុំបាទចង់ចែករំលែងយល់ដឹង ពីកន្លែងប្រវត្តិសាស្ត្រ បុរាណ ពើគំនូរ ដែលស្ថិតនៅភូមិសាស្ត្រ ភ្នំគូលែន។🧗‍♀️
-ពើងគំនូរ គឺជាចម្លាក់ថ្មភ្នំ កសាងឡើងក្នុងសតវត្សរ៍ទី១១នៅរាជធានីបុរាណនៃឧទ្យានជាតិព្រះជ័យវរ្ម័ន-នរោត្តម ភ្នំគូលែនក្នុងភូមិសាស្រ្ត ភូមិត្រពាំងទឹម ឃុំតាសៀម ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប។
---------------------------------------------------------------------
​រតនៈវត្ថុ​ដ៏​មានតម្លៃ​នៅ​ទីនោះ មាន​ចម្លាក់​មហា​ទេវ ដូចជា​ព្រះ​វិស្ណុ​ផ្ទំ​លើ​នាគ​អនន្ត មាន​រូ​ម​ព្រះ​ម៉ែ​ល​ក្ម្សី​នៅ​ចុងជើង ចំណែក​ផ្កាឈូក​ដែល​ចេញពី​ផ្ចិត​របស់​ព្រះអង្គ មាន​អង្គ​ព្រះព្រហ្ម ដំណាង​ឲ្យ​ការកកើត​ទ្បើង​នៃ​លោកធាតុ​ថ្មី នៅ​ទល់មុខ មាន​រូប​ព្រះ​គណេស រូប​ព្រះ​សិវ ព្រះ​ម៉ែ​បរ​វ​តី ព្រះ​វិស្ណុ ជិះ​គ្រុឌ និង​មាន​សិលា ច​រឹក​១៦​បន្ទាត់ ដែលជា​ទីតាំង​ព្រះរាជ​គ្រូ​ព្រះមហាក្សត្រ ឈ្មោះ ព្រះ​សិវ​សោម ។​ល​។​
១.ចម្លាក់ ព្រះ គណេស ដៃ ៨   មាន ទទឹង ១៤២សង់ទីម៉ែត្រ កំពស់១៥៦សង់ទីម៉ែត្រ មានដៃ៨ ភ្នែក៣ ដៃស្តាំកាន់រន្ទះ, ភ្លុក, ផ្កាឈូក, ដំបងដៃឆ្វេងមានកាន់ផ្កាឈូក ឆ្លាក់នៅចន្លោះថ្ម។ ចម្លាក់ នេះ ត្រូវ បាន ឆ្លាក់ ដោយ យក ចិត្ត ទុក្ខ ដាក់ និង ជា ស្នា ដៃ មាន លក្ខណៈ ផ្ខិត ផ្ចង់ (រូបលេខ២ )។ នៅជាប់រូបព្រះគណេសមានរូបលិង្គ៣ តម្កល់ក្នុងស៊ុំមួយ ឆ្លាក់មិនទាន់រួច ចម្លាក់ទាំងនេះឆ្លាក់ទល់មុខនិងចម្លាក់ព្រះវិស្ណុផ្ទុំ។
២. ព្រះវិស្ណុផ្ទុំ មានបណ្តោយ៣ម៉ែត្រ កំពស់១៨០ម៉ែត្រនៅលើនាគ ដៃកាន់ព្រះខ័ន ព្រះនាងលក្ស្មីកាន់ផ្កាឈូក ព្រះព្រហ្មដៃ៤។ មានស្លាកស្នាមដាប់សម្រាប់ការពារទឹកហូរ និងមានសំណង់ឈើតូចមួយសម្រាប់ការពាររូបចម្លាក់នេះ។ ចម្លាក់នេះនៅទល់មុខនឹងចម្លាក់ព្រះ គណេសដៃ៨ ។ ចម្លាក់ព្រះវិស្ណុបានឆ្លាក់នៅលើ បំណែកថ្ម ដែលបែកចេញពីថ្ម នៃព្រះគណេស តាំងពីមុនឆ្លាក់ មកម្លេះ មានន័យថាចម្លាក់នេះស្ថិតនៅចន្លោះថ្ម២ដុំ ។
៣. គំនូរត្រីពណ៌ក្រហម នៅផ្នែកមួយទៀតនៃ ពើង ថ្ម ដែល មាន ចម្លាក់ព្រះ គណេស នោះ មានគំនូរត្រីពណ៌ក្រហមព្រាលៗពេល ខ្លះអាចមើលមិនឃើញ។ មានប្រវែង១ម៉ែត្រ តើរូបនេះមិនច្បាស់ពីអាយុកាលប៉ុន្មាននោះទេ? ទីតាំងនេះមានស្លាកស្នាមដាប់ថ្ម ផ្នែកខាង លើកុំឱ្យទឹកហូរចូលក្រោមពើងជាទីតាំងដែលអាចស្នាក់នៅនិងធ្វើពិធីបាន។

៤. ចម្លាក់ព្រះទេវៈ សំខាន់ៗនិងសិលាចារឹក ផ្ទាំង ចម្លាក់ត្រង់នេះជា ចម្លាក់ដែលសំខាន់ជាងគេដែលមានសាច់រឿងជាច្រើនឆ្លាក់ចូលគ្នា។ នៅផ្នែកខាងលើ នៃរូបចម្លាក់ទាំងនេះ មានស្លាកស្នាមនៃសំណង់ឈើ ។ ចម្លាក់ នេះ យើងអាចបែងចែកជា៣ក្រុម គឺ រូបកណ្តាល ចម្លាក់ខាង ឆ្វេងនិងខាងស្តាំ។រូបកណ្តាលមានចម្លាក់ទេវៈ ធំ៤ រូបលេខ១ ពីខាងឆ្វេងមានកាន់ដំបងដែលមាន រូបត្រីសូរ ជាទេព ទី២ព្រះឥសូរមាន ព្រះនេត្រ៣ ដៃហាក់ មានកាយវិការរាំ ទី៣ជារូបព្រះវិស្ណុមានព្រះហស្ថ៤ ទី៤ជាទេវៈ កាន់ដំបង។ផ្នែកនៅចន្លោះទេពទាំង៤នោះ មានទេវៈភេទស្រី៣អង្គ រូបលេខ១មានកំពស់ត្រឹមចង្កេះបំពេញដោយផ្នែកខ្លះបំពេញឡើងវិញពីស៊ីម៉ង់ដ៍ អាចជាមហេសីនៃទេព រូបទី២ជាមហេសីព្រះឥសូរ រូបទេពស្រីទី៣ មានដៃ៤ ជាមហេសីព្រះវិស្ណុ។ នៅចន្លោះផ្នែខាងក្រោមនៃរូបមានរូបពួកព្រាហ្មណ តូចៗ៧អង្គ រូបព្រាហ្មទី៥ដែ លនៅចន្លោះព្រះវិស្ណុនិងមហេសីមានចារឹកពាក្យថា (ព្រះ សិវសោម ) ព្រះសិវសោមជាព្រះរាជគ្រូ នៃព្រះ បាទឥន្ទ្រវរ្ម័នទី១នេះបើ យោងតាមរយៈ សិលាចារឹក ស្តុកកក់ធំ K.235។ សងខាងនៃចម្លាក់ក្រុមនេះមានរូបតោ២នៅ សងខាង។ ចម្លាក់ផ្នែកខាងឆ្វេងរឿងព្រះវិស្ណុយោនយក កំណើតជាមនុស្សតឿ។ ព្រះវិស្ណុផ្ទុំលើនាគ លើសមុទ្រទឹកដោះមានព្រះព្រហ្ម និងព្រះនាងលក្ម្សី។ ចម្លាក់ព្រះគណេសគង់លើដំរី ព្រះស្គន់គង់លើហង្ស និងព្រះគង់លើតោ។ នៅផ្នែកខាងស្តាំនៃក្រុមចម្លាក់ដែលអាចចែក ជា៣ដែររូបទេពភេទប្រុសដែលមានលក្ខណៈដូចជាព្រះមហាក្សត្ររូបព្រាហ្មម្នាក់ឈរកណ្តាលកាន់ត្រីសូរ រូបទេពស្រីឬមហេសីព្រះមហាក្សត្រដែលឆ្លាក់ក្នុងស៊ុំដូចហោជាង ជាទេវៈស្រីប្រុសឬជា ព្រះមហាក្សត្រណាមួយ។ ផ្នែកខាងក្រោមនៃចម្លាក់នោះមានសិលា ចារឹកមួយ K.176 ក្នុងនេះផងដែរហៅថាពើងកេងកង (មិនហៅ ពើង គំនូរ នោះ ទេ ) ចារជាភាសាសំស្ក្រឹត មាន១៧បន្ទាត់ ។ សិលាចារឹកនេះចារនៅឆ្នាំ៩៩៦ ស.ក ត្រូវនឹង ១០៧៤គ.ស ក្នុងរាជព្រះបាទហស៌វរ្ម័នទី៣ (១០៦៦-១០៨០គ.ស ) សោយរាជ្យបន្ទាប់ ពីព្រះបាទឧទយាទិយ្យ វរ្ម័នទី២ (១០៥០-១០៦៦គ.ស ) ដែលត្រូវជាបុត្រនៃព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ (១០១០-១០៥០គ.ស ) ។

៦. អ្នកតាដេកផ្អៀងនៅភាគខាងជើងនៃពើងគំនូរប្រមាមាណ៥០០ម៉ែត្រ មានទឹកហូរដែលមានចម្លាក់ព្រះវិស្ណុផ្ទុំលើនាគក៏មានទំនាក់ទំនងនិងពើងគំនូរផងដែរ។តាមការយល់ឃើញ ថាទីតាំងនេះជាកន្លែងសំខាន់មួយជាអាស្រមនៃព្រះរាជគ្រូរបស់ព្រះមហាក្សត្រ។ដែលអាច សាងក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១០៧៤គ.ស។តែទីតាំងនេះក៏មាន ទំនាក់ទំនងនិងព្រះរាជគ្រូនៃព្រះមហាក្សត្រមុនៗផង ដែរឥ។ ដូចជាមានសិលាចារឹកចារពីឈ្មោះព្រាហ្មសិវសោមដែលជាព្រះរាជគ្រូរបស់ ព្រះបាទឥន្ទ្រវរ្ម័ន ចុងស.វទី៩ តើនេះអាចជាទីតាំងចាស់នៃសិវៈស្រមក្នុង សម័យនោះដែរទេ? ក្រោយមកព្រាហ្មផ្សេងៗបាន ប្រតិបត្តិជាបន្តបន្ទាប់និង ក៏បានកសាងចម្លាក់ ទីសក្ការៈ នាស.វ ទី ១១គ.ស។ រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះក៏នៅតែមានប្រជាជនទៅគោរពបូជា ជាបន្តបន្ទាប់ ។ ទីតាំងនេះស្ថិតក្នុងឧទ្យានជាតិ ព្រះជ័យវរ្ម័ន -នរោត្តម «ភ្នំគូលែន» មានសក្តានុពលសម្រាប់វិស្ស័យ ទេសចរណ៍ និង ធម្មជាតិ។

​គួរ​រលឹក​ថា ទីនោះ​មាន​ទីតាំង​ប្រហែលជា​៧៧​គី​ទ្បូ​មម៉ែតពី​ខេត្តសៀមរាប ហើយ​នៅពេល​ទៅដល់​ស្រុក​ស្វាយ​លើ គឺ​ចេញដំណើរ​ពី​ផ្សារ​ស្វាយ​លើ ប្រហែល​៥​គី​ទ្បូ​ម៉ែត តាម​ផ្លូវលំជិះ​កាត់​ព្រៃ​មួយសន្ទុះ​នឹង​ទៅដល់​ពើង​គំនូរនោះហើយ។
ខ្ញុំបាទចង់ចែករំលែកហើយខ្ញុំក៏បានដកស្រង់ចេញពីGoogleដែល បើមានកន្លែងណាទាស់ខុស អោយខ្ញុំសួមអភ័យទោសផង🙏