ကမ္ဘာ့ပညာရှင် ဖားအောက်တောရဆရာတော်ဘုရားကြီး

Описание: ရုပ်နာမ်ပိုင်းခြားသိရန် လိုအပ်ချက် (နာမရူပ ပရိစ္ဆေဒဥာဏ်)

အကျဉ်းချုပ်။ ။ ဥပစာရ အပ္ပနာနှစ်ဖြာသောသမာဓိတစ်မျိုးမျိုးရှိမှ သစ္စာလေးပါးသိမည်။
ရုပ်ပရမတ်များကို အရေအတွက်အားဖြင်၊့ အကြောင်းသမုဋ္ဌာန်အားဖြင့်ပိုင်းခြားသိရမည်။
ရုပ်ပရမတ် နာမ်ပရမတ်တွေ ဘယ်လိုပုံစံနှင့် ဖြစ်ကြသလဲ။
ရုပ်ပရမတ် နာမ်ပရမတ်တွေကို ပိုင်းခြားသိဖို့ သမာဓိ(သမ္မာသမာဓိ)ထူထောင်ရမည်။

သမာဓိ ံ ဘိက္ခဝေ ဘာဝေထ။ သမာဟိတော ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ကိဉ္စ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။
ဣဒံ ဒုက်ခန်တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊

အယံ ဒုက္ခသမုဒယောတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊
အယံ ဒုက္ခနိရောဓေါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊
အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။
သမာဓိ ံ ဘိက္ခဝေ ဘာဝေထ။ သမာဟိတော ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ (သံ၊၃၊၃၆၃။)

ရဟန်းတို့ ...(ဥပစာရ အပ္ပနာ နှစ်ဖြာသော သမာဓိတို့တွင် တစ်မျိုးမျိုးသော သမာဓိကို သို့မဟုတ် ဥပစာရ အပ္ပနာ နှစ်ဖြာသော) သမာဓိကို ပွားများကြကုန်လော့၊ ရဟန်းတို့ ...တည်ကြည်သော သမာဓိရှိသော ရဟန်းသည် မဖောက်မပြန် ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ ကွဲကွဲပြားပြား သိ၏။ အဘယ်တရားကိုလျှင် မဖောက်မပြန် ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ ကွဲကွဲပြားပြားသိလေသနည်း။

၁။ ဤကား ဒုက္ခအရိယသစ္စာတရားတည်းဟု မဖောက်မပြန် ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ ကွဲကွဲပြားပြား သိ၏။
၂။ ဤကား ဒုက္ခဖြစ်ကြောင်း သမုဒယအရိယသစ္စာတရားတည်းဟု မဖောက်မပြန် ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ ကွဲကွဲပြားပြား သိ၏။
၃။ ဤကား ဒုက္ခချုပ်ရာ နိရောဓအရိယသစ္စာတရားတည်းဟု မဖောက်မပြန် ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ ကွဲကွဲပြားပြား သိ၏။
၄။ ဤကား ဒုက္ခချုပ်ရာ နိရောဓ (= နိဗ္ဗာန်)သို့ရောက်ကြောင်းကျင့်စဉ် ဖြစ်သည့် မဂ္ဂအရိယသစ္စာတရားတည်းဟု မဖောက်မပြန် ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ ကွဲကွဲပြားပြား သိ၏။ (သံ၊၃၊၃၆၃။)

ရဟန်းတို့ -- စိတ်တည်ကြည်မှု သမာဓိကို ပွားများကြကုန်လော့၊ ရဟန်းတို့ ...တည်ကြည်သော သမာဓိရှိသော ရဟန်းသည် မဖောက်မပြန် ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ ကွဲကွဲပြားပြား သိ၏။

ရဟန်းတို့ ...ထိုကြောင့် ဤသာသနာတော်၌ သင်တို့သည် --
၁။ ဤကား ဒုက္ခအရိယသစ္စာတရားတည်းဟု သိအောင် ကြိုးစားအား ထုတ်ပါ။
၂။ ဤကား ဒုက္ခဖြစ်ကြောင်း သမုဒယအရိယသစ္စာတရားတည်းဟု သိအောင် ကြိုးစားအားထုတ်ပါ။
၃။ ဤကား ဒုက္ခချုပ်ရာ နိရောဓအရိယသစ္စာတရားတည်းဟု သိအောင် ကြိုးစားအားထုတ်ပါ။
၄။ ဤကား ဒုက္ခချုပ်ရာ နိရောဓ (= နိဗ္ဗာန်)သို့ ရောက်ကြောင်းကျင့်စဉ်ဖြစ်သည့် မဂ္ဂအရိယသစ္စာတရားတည်းဟု သိအောင် ကြိုးစားအား ထုတ်ပါ။ (သံ၊၃၊၃၆၃၊၊)

ဆိုလိုရင်းသဘော

ဣဒဥှိ ဝုတ္တံ ဟောတိ -- ဘိက္ခဝေ၊ ယသ္မာ သမာဟိတော ဘိက္ခု စတ္တာရိ သစ္စာနိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ တသ္မာ တုမှေဟိ စ သမာဟိတေဟိ စတုန္နံ သစ္စာနံ ယထာဘူတံ ပဇာနနတ္ထာယ ဣဒံ ဒုက္ခန္တိ ယောဂေါ ကရဏီယော။ တထာ ယသ္မာ စတ္တာရိ သစ္စာနိ တထာဂတေဿ၀ ပါတုဘာဝါ ပါကဋာနိ ဟောန္တိ၊ ယသ္မာ စ တထာဂတေန သုဝိဘတ္တာနိ၊ ယသ္မာ စ တေသု အပရိမာဏာ ၀ဏ္ဏာ အပရိမာဏာနိ ပဒဗျဉ္ဇနာနိ၊ ယသ္မာ စ တေသံ အပ္ပဋိဝိဒ္ဓတ္တာ ၀ဋ္ဋံ ၀ဍ္ဎတိ၊ တေသံ ပဋိဝိဒ္ဓကာလတော ပဋ္ဌာယ န ၀ဍ္ဎတိ၊ တသ္မာ ဧဝံ နော ၀ဋ္ဋံ န ၀ဍ္ဎိဿတီတိ တုမှေဟိ ဣဒံ ဒုက္ခန္တိ ယောဂေါ ကရဏီယော။ (သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၂၄။)

ဆိုလိုရင်း အနက်သဘောမှာ ဤသို့ဖြစ်၏။
ရဟန်းတို့ ...တည်ကြည်သော သမာဓိရှိသော ရဟန်းသည် အရိယသစ္စာလေးရပ် တရားမြတ်တို့ကို မဖောက်မပြန် ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ ကွဲကွဲပြားပြား သိ၏။ ထို့ကြောင့် တည်ကြည်သော သမာဓိရှိကုန်သော သင်ချစ်သားတို့သည် --- ဤကား ဒုက္ခအရိသစ္စာတရားတည်း။ ပ ။ မဂ္ဂအရိယသစ္စာတရားတည်းဟု အရိယသစ္စာလေးရပ် တရားမြတ်တို့ကို မဖောက်မပြန် ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ ကွဲကွဲပြားပြား သိရန်အလို့ငှာ ကြိုးစားအားထုတ်ပါ။

ရုပ်ဟူသည်

ဗုဒ္ဓတရားတော်၌ ရုပ် (၂၈)ပါး လာရှိ၏။ ယင်း ရုပ်တရားတို့ကို ..

၁။ ရုပ် (၂၈)ပါးဟူသော အရေအတွက်အားဖြင့်လည်းကောင်း ---
၂။ (က) မည်သည့်ရုပ်က ကံကြောင့် ဖြစ်သည်၊
( ခ ) မည်သည့်ရုပ်က စိတ်ကြောင့် ဖြစ်သည်၊
( ဂ ) မည်သည့်ရုပ်က ဥတုကြောင့် ဖြစ်သည်၊
(ဃ) မည်သည့်ရုပ်က အာဟာရကြောင့် ဖြစ်သည်၊
( င ) မည်သည့်ရုပ်က မည်သည့်အကြောင်းကြောင့်မျှ မဖြစ်ဟု ဖြစ်ကြောင်းသမုဋ္ဌာန်အားဖြင့်လည်းကောင်း
ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ မသိပါက ဤသာသနာတော်၌ မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန် ရသည်တိုင်အောင် တိုးတက်စည်ကား ကြီးပွားမှု မရှိနိုင်ကြောင်းကို မဟာဂေါပါလကသုတ္တန် (မ၊၁၊၂၈၁-၂၈၆။)တွင် ဘုရားရှင်ကိုယ်တော်တိုင် ဟောကြားထားတော်မူခဲ့၏။ ယင်း အဋ္ဌကထာ ကလည်း အောက်ပါအတိုင်း ဖွင့်ဆိုထား၏။

သော ဂဏနတော (သမုဋ္ဌာနတော) ရူပံ အဇာနန္တော ရူပံ ပရိဂ္ဂဟေတွာ အရူပံ ၀၀တ္ထပေတွာ ရူပါရူပံ ပရိဂ္ဂဟေတွာ ပစ္စယံ သလ္လက္ခေတွာ လက္ခဏံ အာရောပေတွာ ကမ္မဋ္ဌာနံ မတ္ထကံ ပါပေတုံ န သက္ကောတိ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၆၃-၁၆၄။)

ထို ယောဂါ၀စရ ရဟန်းတော်သည် ရုပ်တရားကို ..
၁။ အရေအတွက်အားဖြင့်လည်းကောင်း
၂။ အကြောင်းသမုဋ္ဌာန်အားဖြင့်လည်းကောင်း ပရမတ်သို့ ဉာဏ်အမြင်ဆိုက်အောင် ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ ထိုးထွင်း မသိခဲ့သော် ---

၁။ ရုပ်တရားကို သိမ်းဆည်း၍ (ရူပပရိဂ္ဂဟဉာဏ်)
၂။ နာမ်တရားကို ပိုင်းခြားမှတ်သား၍ (အရူပပရိဂ္ဂဟဉာဏ်)
၃။ ရုပ်နာမ်ကို သိမ်းဆည်း၍ (ရူပါရူပပရိဂ္ဂဟဉာဏ်)
၄။ အကြောင်းတရားတို့ကို ကောင်းစွာပိုင်းခြားမှတ်သား၍ (ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ်)
၅။ ယင်းရုပ်နာမ်ကြောင်းကျိုး သင်္ခါရတရားတို့ကို လက္ခဏာရေးသုံးတန်သို့ တင်၍ (ဝိပဿနာဉာဏ်) ဝိပဿနာ ဘာ၀နာကမ္မဋ္ဌာန်းကို မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ်ဟူသော အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်စေအံ့သောငှာ မည်သည့်နည်းနှင့်မျှ စွမ်းနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။ (မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၆၃-၁၆၄။)

ဤ ပါဠိတော် အဋ္ဌကထာတို့နှင့်အညီ အသင်သူတော်ကောင်းသည် ရုပ်ကမ္မဋ္ဌာန်းပိုင်း၌ ရှေးဦးစွာ ရုပ် (၂၈)ပါးကို သိအောင် ကြိုးပမ်းရတော့မည် ဖြစ်ပေသည်။

ရုပ်တရားတို့သည်ကား တစ်လုံးချင်းဖြစ်နိုင်သည့် စွမ်းအားမရှိ၊ ကလာပ်ခေါ်သည့် ရုပ်ကလာပ်အမှုန် အနေဖြင့်သာ ဖြစ်ရိုးဓမ္မတာ ရှိကြ၏။ ကလာပ်ဟူသည် ပရမတ်နယ်၌ ရုပ်တို့၏ အသေးဆုံး အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဖြစ်၏။ ပရမာဏုမြူခန့် ရှိ၏။ ပရမာဏုမြူခန့်ဟုသာ ဆိုသည်။ အတိအကျ မဆိုလိုပါ။ ပရမာဏုမြူထက် အဆပေါင်းများစွာ သေးငယ်မည်ဟု ယူဆရ၏။ ယင်း ရုပ်ကလာပ်တို့ကား သမူဟပညတ် သဏ္ဌာနပညတ် စသည့် ပညတ်များ လုံး၀ မကင်းစင်သေးသည့် အတုံးအခဲကလေးများသာ ဖြစ်ကြ၏။ ပညတ်နယ်၌သာ တည်ရှိနေသေးသော ဃန မပြိုသေးသည့် ဃန မဖြိုရ