Κάρπαθος, Σκοποί Πάθος-Άγιος Κωσταντίνος - Εργαστήρι τραγουδιού ΚΕΠΕΜ

Описание: Η Κάρπαθος διατηρεί με ευλάβεια έναν αυστηρότατο τύπο γλεντιού. Δύο τρανταχτές ιδιαιτερότητες είναι οι παρακάτω:

1. Κάθε μαντινάδα που λέγεται επιβάλλεται να είναι της στιγμής. Δεν επιτρέπεται κανείς να πει μαντινάδα που έχει ξαναειπωθεί είτε από άλλον είτε ακόμα και από τον ίδιο. Το καρπάθικο γλέντι λοιπόν είναι κανονική συνομιλία με μαντινάδες, καθώς δεν λέει καθένας ό,τι του έρθει στο μυαλό.

2. Κάθε γλεντιστής λέει τη μαντινάδα του σε όποιον από τους δεκάδες σκοπούς του νησιού επιλέξει εκείνος. Η λύρα περιμένει τον τραγουδιστή να ξεκινήσει τη μαντινάδα του, να ακούσει το σκοπό που επέλεξε και να πάει πάνω του. Εδώ λοιπόν τον πρώτο λόγο έχει ο τραγουδιστής και όχι ο οργανοπαίχτης, ο οποίος παίρνει τη θέση της συνοδείας.

Δύο από τους σκοπούς της Καρπάθου είναι το Πάθος και ο Άγιος Κωσταντίνος. Το Πάθος είναι δάνειο από τη γειτονική Κάσο, ωστόσο οι Καρπάθιοι μετέτρεψαν σε τέτοιο βαθμό τον σκοπό, που απλώς θυμίζει λίγο την αρχική του μήτρα. Ο Άγιος Κωσταντίνος λέγεται στη Ρόδο και στην Κάσο Λειβησιανός, καθώς πράγματι έχει έρθει στα Νότια Δωδεκάνησα από το γειτονικό Λειβήσι της Λυκίας της Μικράς Ασίας. Στο Λειβήσι ο σκοπός είναι γαμήλιος.

Εδώ, στη γιορτή λήξης της χρονιάς 2016-2017, τραγουδάει το εργαστήρι σπουδής του παραδοσιακού τραγουδιού του ΚΕΠΕΜ τους δύο σκοπούς με το ύφος και με τον τρόπο που τραγουδιούνται στην Κάρπαθο. Συνοδεύουν στη λύρα ο Μανώλης Γιαννουλάκης και η Φούλη Κωσταντινίδου και στο λαούτο ο Ιάκωβος Φακίνος. Μετά τους σκοπούς ακολουθεί βόρτα και πάνω χορός.

Τα δίστιχα που ακούγονται είναι τα εξής:

Πάθος

Τι μερακλήδικος σκοπός πού 'ναι αυτό το Πάθος,
προπάντων αν τον τραγουδάς 'πού της καρδιάς το βάθος.

Άγιος Κωσταντίνος

Βάσανα, πίκρες και καημοί, κατατρεγμοί και πόνοι
γενήκανε στο στήθος μου παντοτινοί γειτόνοι.

Έλα, πουλί μου, έλα, τρεις ώρες καρτερώ
και το παραθυράκι σ' αφήνω ανοιχτό.

Βάσανα, πίκρες και καημοί, πάψετε λίγο μόνο
κι αφήστε με να κοιμηθώ μιαν ώρα δίχως πόνο.

Τον άμμο ν άμμο πάω, μετρώ τα κύματα,
να μάθω τους χαβάες και τα τσακίσματα