از هنر در جنبش تا جنبش در هنر/ پنل ۶/ بحران تئاتر در کجاست؟/ بخش چهار/ گفتگوی پایانی

Описание: از هنر در جنبش تا جنبش در هنر/ پنل ۶/ بحران تئاتر در کجاست؟/ بخش چهار/ گفتگوی پایانی
گرداننده: حامد اصغرزاده
با حضور: مونا احمدی واشکان خیل‌نژاد
شنبه، ۱۲ مهر

خلق لحظه‌ی بی‌واسطه
مونا احمدی / بازیگر تئاتر و نویسنده
امروز در جایی زندگی می‌کنیم که «امر شخصی، امر سیاسی است». سرکوبی که زندگی روزمره‌ی ما را تحت‌تأثیر قرار داده، هر شکلی از تلاش برای ادامه‌ی خلق آثار آزاد را به تصمیمی سیاسی تبدیل می‌کند. تصمیم شخصی هنرمندان تئاتر برای اجرا در فضاهای غیررسمی دیگر یک اقدام فردی منفرد نیست؛ این عمل به‌تدریج به جریانی جمعی تبدیل شده است. وقتی آزادی هنرمند در صحنه‌های رسمی سلب می‌شود، او ناچار از فضاهای غیرقابل‌پیش‌بینی برای اجرای اثرش استفاده می‌کند. در این شکل از اجرا مخاطب و اجراگر تصمیم گرفته‌اند با هم در لحظه‌ای مشترک، آیینی پرمخاطره را تجربه کنند. این تجربه همان لحظه بی‌واسطه‌ی است: زنده، ناپایدار و پر از انرژی جمعی. ما امروز بیش از هر زمان لازم است راه‌هایی برای ثبت و مستندسازی این اجراها پیدا کنیم؛ تا این شکل از تئاتر تنها در لحظه باقی نماند، بلکه به جریانی ادامه‌دار و تأثیرگذار بدل شود.

تغییر رفتارها و مناسبات تولید تئاتر پس از ۱۳۸۸
اشکان خیل‌نژاد/ طراح، بازیگر، مدرس و کارگردان تئاتر
فرآیند تولید تئاتر پس از ۱۳۸۸ چه تأثیری بر رفتارها و کنش‌‌های تولیدکنندگان تئاتر داشته است؟
نظارت و سانسور پس از ۱۳۸۸ چه تغییری کرده است؟ چه تغییری در بین تماشاگران تماشاخانه‌ها پس از ۱۳۸۸ رخ داده است؟

تئاتر و ناتوانی از عمل
حامد اصغرزاده/ کارگردان، نویسنده و پژوهشگر
به نظر می‌رسد تئاتر در چهل‌وچند سالِ گذشته هیچ‌گاه در وضعیتی بحرانی‌تر از امروز نبوده است. اتفاق‌نظر بر سر این موضوع را به‌وضوح می‌توان در خلالِ گپ‌وگفت‌ها و رفتار کنش‌گرانِ تئاتر و مخاطب‌های آن دریافت و مشاهده کرد. با این حال در هر گردهم‌آییِ نظیرِ این نشست باید تصمیم گرفت به کجا نور تاباند و کدام پرسش‌ها را برجسته کرد:
· آیا در موقعیتِ جنگی تئاتر به تعطیلات می‌رود؟
· آیا بی‌جایگاهیِ تئاتر و عدمِ ضرورتش در جامعه خودش را امروز به‌تمامی آشکار نکرده است؟
· اکنون که تئاتر اجازه داده جامعه محصولاتِ تئاتر را هم ‌چون هر کالای دیگری مصرف کند، آیا این امکان پدید نیامده که جامعه به‌راحتی و سادگی بتواند هر کالای دیگری را جایگزینِ تئاتر کند؟
· آیا سال‌ها عادت‌دادن به ذهنیّتِ سالنیِ تحتِ نظارت، عمل‌ورزانِ تئاتر را اسیرِ خود نکرده و مخاطب را الگومند و عافیت‌طلب نساخته؟
· چرا امروز تئاتر به‌ندرت می‌تواند ادراکِ ما را دست‌کاری کند؟
· آیا در تئاتر هنوز می‌توان از امر رهایی‌بخش اثری دید؟
· تئاتر که ذاتا امکانِ بحرانی‌کردنِ امور را دارد و می‌تواند یک تجربه‌ی استتیکی را در لحظه ممکن کند در وضعیتِ موجود به توانِ قلمروزدایی از کدام قلمروگذاری می‌تواند آری بگوید؟

فروپاشیِ میدان تئاتر در ابعاد مختلفی ظاهر شده و وجوهی بیشتر از مواردِ بالا را شامل می‌شود. شاید به‌جای آن‌که بخواهیم پاسخ‌هایی حاضروآماده برای هر پرسشی از این میدان ارائه دهیم، پیش از آن لازم باشد پرسش‌های‌مان از تئاتر را تا منتهای منطقی‌اش پیش ببریم؛ با این هدف که میدانِ نیرویی را که مسئله‌ی تئاتر در آن شکل گرفته است شناسایی کنیم.