ตอนที่ 1 บทนำ และวิธีการเดินจงกรม

Описание: เนื้อเรื่อง จาก 680523 คู่มือปฏิบัติธรรม โดย อ.ดิษกฤต สาสนเวชช์ พิมพ์โดย อ.ศรัชย ชยาภิวัฒน์ (สามารถ save file ได้ตาม link ) https://drive.google.com/file/d/15ofh...

👩 *ศิริพร (กล่าวนำ):*
กราบสวัสดีค่ะท่านผู้ฟังทุกท่าน ยินดีต้อนรับเข้าสู่รายการ “พระไตรปิฎกใกล้ตัว” พอดแคสต์ที่ชวนทุกท่านร่วมค้นหาเส้นทางแห่งความสงบภายใน ด้วยการเรียนรู้ธรรมะตามแนวทางพระไตรปิฎกอย่างเป็นลำดับขั้น
ดิฉันศิริพร และ...
👨 *ธนกฤต (กล่าวต่อ):*
...ผมธนกฤตครับ ขออนุญาตเป็นสหายธรรมร่วมสนทนาในวันนี้ด้วยครับ
สำหรับตอนแรกนี้ เราจะพาทุกท่านย้อนกลับสู่พื้นฐานเบื้องต้นของพระพุทธศาสนา พร้อมทั้งเปิดประตูเข้าสู่แนวทางการปฏิบัติธรรมตามที่อาจารย์ดิษกฤต สาสนเวชช์ ได้เรียบเรียงไว้อย่างลึกซึ้ง
👩 *ศิริพร:*
เริ่มต้นจากคำนำของท่านอาจารย์ ที่กล่าวถึงการเผยแพร่และการปฏิบัติธรรมที่ดำเนินมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี ๒๕๔๖ ท่านระบุว่า แนวทางการฝึกอริยสัจอย่างเป็นขั้นตอนนี้ ได้เปิดโอกาสให้ผู้สนใจเข้าถึงผลแห่งธรรมมากขึ้นทุกปีค่ะ
👨 *ธนกฤต:*
และเพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ชัดเจน ท่านจึงจัดทำเป็นคู่มือการปฏิบัติ ที่เน้นทั้งการ *เดินจงกรม* และ *เจริญอานาปานสติ* ตามหลักพระไตรปิฎก โดยหวังว่าจะเป็นประโยชน์แก่ผู้สนใจธรรมะยิ่งขึ้น
🛤️ *ช่วงที่ 1: พระพุทธศาสนาคืออะไร*
👩 *ศิริพร:*
ท่านผู้ฟังค่ะ ก่อนเราจะไปสู่การปฏิบัติธรรม เรามาเข้าใจ “พระพุทธศาสนา” อย่างแท้จริงกันก่อน พระพุทธเจ้าตรัสว่า ศาสนานี้มีลำดับของการรู้แจ้ง 3 ขั้น คือ...
👨 *ธนกฤต:*
...ปริยัติ ปฏิบัติ และปฏิเวธ ครับ
โดย “ปริยัติ” คือ ความรู้ ความเข้าใจในคำสอนเรื่องกรรมและผลของกรรม ที่ยังคงวนเวียนในสังสารวัฏ จนกว่าจะเห็นแจ้งอริยสัจ 4 ด้วยปัญญาอันเป็นโลกุตตระ
👩 *ศิริพร:*
เมื่อบุคคลมีศรัทธา ฟังและเข้าใจปริยัติเหล่านี้ ก็จะเกิด *สัมมาทิฏฐิ* เห็นว่าการเกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นทุกข์ และความยึดในขันธ์ 5 คือรูปนามทั้งหลาย เป็นเหตุให้ไม่พ้นจากทุกข์
👨 *ธนกฤต:*
ดังนั้น การปฏิบัติต่อมาคือ “มรรคมีองค์ 8” หรือ “สติปัฏฐาน 4” และเมื่อบุคคลใดสามารถนำจิตเข้าสู่โลกุตตระ เช่น เป็นโสดาบัน สกทาคามี อนาคามี หรืออรหันต์…
👩 *ศิริพร:*
...เมื่อนั้นแหละค่ะ เราจึงเรียกว่าท่านเป็นผู้ถึง “ปฏิเวธ” ซึ่งหมายถึงการเข้าถึงธรรมโดยตรง ณ ขณะนั้นเลยทีเดียว
👨 *ธนกฤต:*
และเมื่อทั้งปริยัติ ปฏิบัติ และปฏิเวธยังดำรงอยู่ ก็กล่าวได้ว่า พระพุทธศาสนายังคงดำรงอยู่ด้วยครับ
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น...ก็เป็นสิ่งที่รู้เห็นและเกิดขึ้นได้ยาก เพราะต้องอาศัยการเรียนรู้ ความเพียร และความมั่นคงทางใจอย่างแท้จริง
🚶 *ช่วงที่ 2: การเดินจงกรม – ตามพระไตรปิฎก*
👩 *ศิริพร:*
สำหรับวิธีการปฏิบัติที่อาจารย์แนะนำ ท่านเริ่มจาก “การเดินจงกรม” ซึ่งถือเป็นการฝึกจิตในท่ามกลางความเคลื่อนไหว
👨 *ธนกฤต:*
คำว่า “จงกรม” แปลว่าเดิน แต่ในที่นี้ หมายถึงการเดินแบบมีสติ เดินไป–กลับในทางที่กำหนด โดยมีองค์กรรมฐาน 2 ประการ คือ
หนึ่ง – อารมณ์กรรมฐาน เช่น กายที่กำลังเดิน
สอง – อารัมมณิกภาวนา คือใจที่ประกอบด้วยศีล สติ สมาธิ ปัญญา
👩 *ศิริพร:* น่าสนใจมากค่ะ เพราะการเดินจงกรมนั้น ผู้ปฏิบัติต้องเริ่มจากการกำหนดระยะทางให้พอดี เป็นทางเรียบ ไม่มีสิ่งรบกวน แล้วน้อมใจให้เป็นกุศลเสมือนเรากำลังเดินอยู่ต่อหน้าพระพุทธองค์
👨 *ธนกฤต:*
คำที่ท่านย้ำคือ “ใจเป็นสัปปายะ” หมายถึงใจที่ตั้งอยู่ในความสงบ พร้อมจะบูชาพระธรรมด้วยการเดินจงกรมในทุกย่างก้าวครับ
🧘‍♂️ *ช่วงที่ 3: เริ่มฝึกด้วยมหาสติปัฏฐานสูตร*
👩 *ศิริพร:*
สำหรับการกำหนดใจในขณะเดินนั้น อาจารย์ได้น้อมแนวทางจาก *มหาสติปัฏฐานสูตร* คือ “ภิกษุเมื่อเดินอยู่ ก็รู้ว่าเดินอยู่”
👨 *ธนกฤต:*
คำว่า “ภิกษุ” ในที่นี้ ไม่ได้หมายถึงพระภิกษุเสมอไปนะครับ แต่หมายถึงผู้ที่เห็นภัยในสังสารวัฏ แม้ยังเป็นคฤหัสถ์ก็ได้ หากมีศรัทธาต่อคำสอนของพระพุทธเจ้าเพื่อพระนิพพาน
👩 *ศิริพร:*
เมื่อกำลัง “เดินอยู่” จิตที่ปรารถนาจะเดินจะเป็นเหตุทำให้วาโยธาตุแผ่ไป ส่งผลให้เกิดการเคลื่อนไหวของร่างกาย
นั่นแปลว่า ไม่มี “สัตว์ บุคคล ตัวเรา” ใดที่เดินจริง ๆ มีแต่ “รูปและนาม” ที่ดำเนินไปตามเหตุปัจจัย
👨 *ธนกฤต:*
การเข้าใจเช่นนี้ คือจุดตั้งต้นแห่ง “วิปัสสนา” ที่เห็นความจริงของขันธ์ทั้งหลายได้อย่างลึกซึ้งครับ
🌱 *ช่วงที่ 4: เบาสบาย เข้าสู่สติปัฏฐาน 4*
👩 *ศิริพร:*
เมื่อเราฝึกอย่างต่อเนื่อง ใจก็จะเบาสบาย รู้สึกไม่ตึงไม่หย่อน ไม่หนักเหมือนก่อน
ใจจะค่อย ๆ สงบ มีสติไม่เผลอได้นานขึ้น
👨 *ธนกฤต:*
สภาวะนี้เอง ที่สะท้อนว่า “ธาตุ 4 สมดุล” เกิดขึ้น
สุขใจแบบไม่อิงวัตถุ ใจสงบเป็นหนึ่ง
เมื่อเราเริ่มสัมผัสสิ่งเหล่านี้ได้อย่างสม่ำเสมอ แม้ในขณะเดิน ก็แสดงว่าเราเริ่มเข้าสู่สมาธิแล้วครับ
🙏 *ช่วงสรุป: ปฏิบัติเพื่อเข้าถึงธรรมด้วยตนเอง*
👩 *ศิริพร:*
การปฏิบัติธรรมตามแนวทางพระไตรปิฎก เป็นการทำความเพียรต่อเนื่องในทุก ๆ วัน มิได้เป็นเพียงภารกิจมาฝึกในสถานที่ปฏิบัติ หรือในวัดแล้วก็จบเป็นครั้ง ๆ นะคะ สวัสดีค่ะ